Рубрика: Ֆիզիկա

Իսահակ Նյուտոն  անգլիացի ֆիզիկոս, մաթեմատիկոս, մեխանիկ և աստղագետ, դասական ֆիզիկայի հիմնադիրներից մեկը։ «Բնական փիլիսոփայության մաթեմատիկական սկզբունքները» հիմնարար աշխատանքի հեղինակն է, որտեղ շարադրել է Տիեզերական ձգողականության օրենքը և մեխանիկայի երեք օրենքները, որոնք դասական մեխանիկայի հիմքն են։ Մշակել է դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշվարկը, գույնի տեսությունը, դրել է ժամանակակից ֆիզիկական օպտիկայի հիմքերը, ստեղծել է շատ այլ մաթեմատիկական և ֆիզիկական տեսություններ։
Իսահակ Նյուտոնը ծնվել է Վուլսթորփ գյուղում  քաղաքացիական պատերազմի նախաշեմին։ Նյուտոնի հայրը՝ փոքրամարմին, սակայն շատ հաջողակ ֆերմեր Իսահակ Նյուտոնը (1606-1642) չի ապրել մինչև որդու ծնունդը։ Տղան ծնվել էր վաղաժամ, տկար, որի պատճառով էլ երկար ժամանակ չէին համարձակվում նրան մկրտել^[18]։ Այդուհանդերձ նա գոյատևեց, մկրտվեց (1 հունվարի) և ստացավ Իսահակ (անգլ.՝ Isaac Newton) անունը՝ ի հիշատակ իր հոր։ Սուրբ Ծննդյան տոնի օրը ծնվելու փաստը Նյուտոնը համարում էր ճակատագրի հատուկ նշան^[19]։ Չնայած նորածնի տկարությանը, նա ապրեց 84 տարի։

1.Օգտագործելով բաժակ, կշեռք և կշռաքարեր՝ .ինչպե՞ս կարելի է  որոշել, թե որն է ավելի մեծ ջրի, թե կաթի խտությունը?
Պետք է գտնել նրանց զանգվածները և որի զանգվածը ավելի մեծ լինի նրա խտությունը էլ ավելի մեծ կլինի։

2.Պղնձի դետալը տաքացրեցին։ Փոխվեցին արդյոք այդ դեպքում դետալի զանգվածը, ծավալը և խտությունը: Պատասխանը հիմնավորե՛ք.
Զանգվածը և խտությունը ոչ , իսկ ծավալը այո։

5. 59գ զանգվածով կարտոֆիլն ունի 50սմ3 ծավալ: Որոշեցեք կարտոֆիլի խտությունն ու այն արտահայտեք կգ/մ3-ով:
0,059կգ:0,00005մ³=1180կգ/մ³

7. 461,5 գ զանգվածով մետաղի կտորը 65 սմ3 ծավալ ունի։ Ի՞նչ մետաղ  է դա:
461,5։65=7,1Ցինկ

8. 1լ ծավալով արևածաղկի ձեթն ունի 920 գ զանգված։Գտե՛ք ձեթի խտությունը։ Արտահայտեք այն կիլոգրամներով մեկ խորանարդ մետրի համար (կգ/մ)
0,92:0,001=920

9. Պղնձե կշռաքարի զանգվածը 0,5կգ է: Ինչ զանգված կունենա նույն ծավալով երկաթե կշռաքարը:m երկաթ=0,5կգ*7800կգ/մ³/8900կգ/մ³=0,43կգ

§13.Մարմնի զանգված

1.Հնարավոր է արդյոք շրջապատից մեկուսացված մարմինը փոխի իր արագությունը:
Ոչ

2.Բերեք մարմինների փոխազդեցության օրինակներ:

3.Հրացանի կրակոցի ժամանակ որ մարմիններն են փոխազդում: Ինչպես է այն արտահայտվում:

Փոխազդում է հրացանը և փամփուշտը արտահայտվում է փափուշտի դուրս գալը։

4.Մարմնի որ հատկությունն է կոչվում իներտություն: Բերել այդ հատկությունը լուսաբանող օրինակներ:

5.Որ մեծությունն են անվանում մարմնի զանգված:                               

6.Ինչպես կարելի է չափել մարմնի զանգվածը:

7.Ինչ միավորներով է արտահայտվում զանգվածը:

8.Լրացնել՝

  1կգ=     գ;        1գ =      կգ;      1մգ =    գ:

9.Ինչն է զանգվածի չափանմուշը ՄՀ-ում:

10.Մարդը նավակից ցատկում է ափ: Որ դեպքում են նավակի և մարդու ձեռք բերած արագությունները իրար հավասար:

Թեման՝   

      §9.Հավասարաչափ  շարժում: Արագություն:

      §10.Հավասարաչափ  շարժման արագության գրաֆիկական պատկերումը:

      Քննարկվող հարցեր.

1.Որ շարժումն են անվանում  հավասաաչափ:
Հավասարաչափ շարժումը այն շարժում է, որի ընթացքում մարմինը կամայականչ հավասար ժամանակամիջոցում անցնում է հավասար ժանապարհ:

2.Կարելի է արդյոք հավասարաչափ համարել՝

ա. ժամացույցի սլաքի ծայրակետի շարժումը,

բ. թելից կախված գնդիկի

տատանողական շարժումը,

գ. ջրի շարժումը գետում, որի 

հունը մեկ լայնանում է մեկ՝ նեղանում,

դ. մետրոյի շարժասանդուղքի շարժումը:

3.Որ մեծությունն է կոչվում հավասարաչափ շարժման արագություն ՝գրել բանաձևը:

4.Ինչ միավորներով է չափվում արագությունը՝ ՄՀ-ում:
Միավորների միջազգային համակարգում որպես արագության միավոր ընդունված է այն հավասարաչափ շարժման արագությունը, րի դեպքում մարմինը 1վ-ում անցնում է 1մ ճանապարհ։ Այդ միաորը նշանակում են 1մ|վ։

5.Ինչպես որոշել հավասարաչափ շարժվող մարմնի անցած ճանապարհը,եթե հայտնի է նրա արագությունը ու շարժման ժամանակը,գրել բանաձևը

6.Ինչպես որոշել հավասարաչափ շարժման ժամանակը, եթե հայտնի են մարմնի արագությունն ու ճանապարհը,գրել բանաձևը:

7.Ինչ է վեկտորը, ինչ է սկալյարը:
Այն մեծությունները

8.Արտահայտեք մ/վ — ով.

      1կմ/վ    =  ……..մ/վ ;   54կմ/ժ  =  ……..մ/վ ;

      36կմ/ժ  =  ………մ/վ ;    8կմ/ժ  =  ….…..մ/վ :

9. Ինչպես է կախված  հավասարաչափ շարժվող մարմնի անցած ճանապարհը ժամանակից:

10.Ինչ տեսք ունի հավասարաչափ շարժման ճանապարհի գրաֆիկը:

Այս պահի դրությամբ, այս խորամանկորեն վարվող ձիերը համարվում են ամենաարագը: Եթե ​​դուք ընտրում եք հատուկ ներկայացուցիչ, ապա ամենաարագը լողափնյա հենակետն է Beach Rekit- ը:

Նա կարողացավ բացարձակ ռեկորդ սահմանել տնային ցեղատեսակների շրջանում: 409.26 մետր հեռավորության վրա Մեքսիկայում կայացած մրցավազքի ժամանակ Բիչն զարգացրեց 69,69 կմ / ժամ արագության առավելագույն արագությունը: Ընդհանուր առմամբ, անգլերեն մրցարշավների միջին արագությունը 60 կմ / ժամ է:

Առաջադրանքներ մեր անցած թեմաներից.

1. Հետևյալներից ո՞րն է ֆիզիկական երևույթ? նյութ? ֆիզիկական մարմին? Չափիչ սարք? Ֆիզիկական մեծություն? Ֆիզիկական մեծության չափման միավոր?
ա) ամպրոպ;
դ) ջերմաչափ-Չափիչ սարք
է) կիլոգրամ—
բ) ժամացույց— Չափիչ սարք
ե) Լուսին— ֆիզիկական մարմիին
ը) ջրածին— նյութ
գ) ջերմաստիճան;— ֆիզիկական մեծություն
զ) ծավալ— ֆիզիկական մեծություն
թ) ապակի— նյութ

2. Անվանե՛ք, ֆիզիկական ո՞ր երևույթների հիման վրա են գործում հետևյալ սարքերը՝
մեխանիկական լարման ժամացույց—
թեյնիկ— ջերմային
արդուկ— ջերմային, էլեկտրական
էլեկտրական լամպ— ջերմային, լուսային, էլեկտրական

3. Փայտե քանոնի վրա գծերի թիվը 201 է, առաջին գծի դիմաց գծված է 0 թիվը, իսկ վերջինի դեմ՝ 100 սմ։ Որքա՞ն է քանոնի սանդղակի բաժանումը։
Պատասխայ՝ 0,5սմ

 4. Տրված են երկու ջերմաչափ՝ նույն քանակությամբ սնդիկով, բայց ջերմաչափերի սնդիկները լցված են տարբեր տրամագծով ներքին խողովակների մեջ: Արդյո՞ք սնդիկի մակարդակը կբարձրանա նույն բարձրության վրա երկու ջերմաչափերում, եթե երկուսն էլ տեղադրվեն եռացող ջրի գոլորշու մեջ:

5. Պատնեշի կառուցման համար օգտագործվել է 820 000 մ3 բետոն: Որոշեք պատնեշի հաստությունը, եթե այն ունի 760 մ երկարություն և 60 մ բարձրություն:

6. Որոշեք նկարում պատկերված չափիչ գլանների սանդղակների բաժանման արժեքները և հեղուկների ծավալները, եթե նրանց տարողությունն արտահայտված է միլիլիտրերով՝ ա/ բ/ գ/ դ/ ե/ զ/ է/ ը:

Լուծել խնդիրները՝

Տրված է
a=1մ 50սմ
b=40սմ
c=80սմ
v=?սմ³
v=axbxc
v=1,5×0,4×0.8=0,48=480լ
v=480լ

Քննարկվող հարցեր՝

1.Ինչն են անվանում մեխանիկական շարժում:               
Մարմինների շարժը երկրագնդում այնպես էլ տիեզերքում կոչվում են մեխանիկական շարժում։

2.Բերել մեխանիկական շարժման օրինակներ:      
Փողոցում մեքենաների և մարդկանց շարժվելը, թռչունների ճախրելը, ծառի ճյուղի տատանվելը, գետերի ու առվակների հոսալը, տիեզերքում մոլորակների պտտվելը արևի շուրջ և այլն։

3.Որ մարմինն են անվանում հաշվարկման մարմին:
Այն մարմինը, որի նկատմանբ դիտարկվում է այլ մարմինների շարժումը , կոչվում է հաշվարկման մարմին։

4.Շարժվող գնացքի վագոնում սեղանի վրա դրված է գիրք: Որ մարմինների նկատմամբ է գիրքը՝
ա. շարժվում,
բ. մնում դադարի վիճակում:

5. Ինչն են անվանում նյութական կետ:
Այն մարմինը, որի չափերը տվյալ պայմաններում կարելի է անտեսել, կոչվում է նյութական կետ։

6. Որ դեպքում մարմինը կարելի է համարել նյութական կետ, որ դեպքում՝ ոչ: Բերել օրինակներ:
Երբ հետազոտում ենք Արեգակի շուրջը մոլորակի պտտման օրինաչափությունները, մոլորակներն ու Արեգակը դիտարկում ենք որպես նյութական կետեր, մոլորակների և արեգակի կառուցվածքները, ապա դրանք չի կարելի նյութական կետ համարել։

7.Հետևյալ որ դեպքերում ուսումնասիրվող մարմինը կարելի է համարել նյութական կետ.

    ա) չափագլանով որոշում են պողպատե գնդի ծավալը;

    բ) դիտարկվում է Երկրի պտույտն իր առանցքի շուրջը;

   գ) դիտարկվում է Լուսնի պտույտը  Երկրի շուրջը;

   դ) Ինքնաթիռը վայրէջք է կատարում:

8. Կարելի է երկրագունդը համարել նյութական կետ:

9. Ինչն են անվանում շարժման հետագիծ:
Հետագիծ կոչվում է այն գիծը , որով տվյալ հաշվարակման համակարգում շարժվում է մարմինը։

10. Բերել ուղղագիծ և կորոգիծ շարժումների օրինակներ:

11. Դիտարկել սեղանի վրա գլորվող և գետին ընկնող գնդիկի շարժումը: Գծել նրա շարժման հետագիծը:

12. Ինչն են անվանում մարմնի անցած ճանապարհ:
Հետագծի այն մարմնի երկարությունը, որով շարժվել է մարմինը որոշակի ժամանակամիջոցում, կոչվում է այդ ժամանակամիջոցում մարմնի անցած ճանապարհ։

13. Ինչով է տարբերվում հետագիծն անցած ճանապարհից:
Տարբեր մարմինների շարժման հետագծերը միմյանցից տարբերվում են, ոչ միայն ձևով, այլև երկարությամբ

14. Կհանդիպեն արդյոք երկու նյութական կետեր, եթե հայտնի է, որ դրանց հետագծերը հատվում են:

15. Չափեք  ձեր քայլի միջին երկարությունը և որոշեք տնից մինչև մոտակա կանգառը ձեր անցած ճանապարհը:

1.Ինչ է ծավալը?
Ծավալը հավասար է մարմնի ծավալի և խտության հարաբերությանը։

2.Ինչ միավորներով է չափվում ծավալը (հիմնական և օգտագործվող)?
Ծավալը չափվում է մետր խորանարդ, սանտիմետր խորանարդ և այլ միավորներով։

3.Ինչ էր 1լ-ը,1մլ-ը(արտահայտել դմ3-ով,մ 3 -ով,սմ3-ով)?
1մլ=1սմ խորանարդ
1լ=1դմ խորանարդ

4.Ինչ է տարողականությունը?
Մարմնի որև է ծավալ ներգրավելու և տեղափոխելու հատկությունն է։

5.Ինչն են անվանում սանդղակի բաժամնման արժեք?
Երկու հարևան գծիկների միջև եղած հեռավորությունը կոչվում է սանդղակի բաժանման արժեք։

6..Ինչից է կախված չափման սխալը?
Չափման սխալը կախված է բաժանման արժեքից և ընդունված է անվանել, որ այն հավասար է բաժանման արժեքի կեսին

7..Ինչպես պետք է որոշել  կանոնավոր և անկանոն ձև ունեցող մարմինների ծավալները?
Մարմնի ծավալը հավասար է նրա զանգվածի և խտության հարաբերությանը։