Մեր ռազմամարզական, ուրախ և հագեցած ճամփորդությունը սկսվեց Սմբատաբերդի բարձունքը հաղթահարելուց։
Սմբատաբերդը Վայոց ձորի մեծ ու անառիկ ամրոցներից մեկն է, որ հիմնադրվել է վաղ միջնադարում: Այն մինչև 7-րդ դարի առաջին քառորդը պատկանել է Սյունյաց գահերեց իշխաններին, այնուհետև 10-րդ դարում անցել է Բագրատունիներին, իսկ 13-րդ դարում` Օրբելյան իշխաններին և մինչև 15-րդ դարը եղել է նրանց տոհմական սեփականությունը:
Հետո կատարեցինք ռազմամարզական պարապմունք։ Սովորեցինք ինչպես պետք է կրակել և մի քանի ռազմական հնարքներ։
Մայրամուտը Արատեսում հիանալի էր՝
Երկրորդ օր
Օրը սկսեցինք նախավարժանքով։
Իսկ հետո շտապեցինք ռազմամարզական պարապմունի, որը անցավ շատ ուրախ և բովանդակալից։
Հետո այցելեցինք Խաչոց ձոր՝
Օր երրորդ
Օրը սկսեցինք նախավարժանքով՝
հաջորդեց ռազմամարզական պարապմունքը՝
Արդեն ժամանակն էր Արատեսը լքելու։
Բայց դեռ կան մի քանի հետաքրքիր կանգառներ։
Եղեգիս՝ քայլք դեպի Զորաց վանք
Եկեղեցին գտնվում է Եղեգիս գյուղի արևելյան կողմում: Կառուցել է Սյունաց Տարսայիճ Օրբելյան իշխանի թոռ, Սյունյաց մետրոպոլիտ Ստեփանոս-Տարսայիճը:
Սելիմի լեռնանց՝ Քարավանատուն
Սելիմի քարավանատունը գտնվում է Սելիմի լեռնանցքի ամենաբարձր մասից 100մ ներքև՝ փոքր հարթության վրա։ Այն ունի 3 դահլիճ , գլխավոր կանաչապատ մուտքի վրա պարսկերենով՝ արաբական տառերով կա 1332թ. Սյունյաց իշխանաց իշխան Սմբատի որդու՝ Չեսարի արձանագրությունը՝ քարավանատան կառուցման մասին։ Քարավանատան երկարությունը 35,5մ է։ Կառույցը պատկանում է բազիլիկաձև տիպին, շքամուտքը հայ միջնադարյան նոր ճարտարապետական ոճի նմուշներից է, որը այդ ժամանակ ձևավորվում էր քաղաքներում։
Այդ տարիներին ակտիվ էր առևտուրը Արևմուտքի և Արևելքի միջև։
Վերին Գետաշեն՝ Կոթի եկեղեցի
Գտնվում է ՀՀ Մարտունու տարածաշրջանի Ներքին Գետաշեն գյուղի արևմտյան քարափին:
Եկեղեցին կառուցել է Գեղարքունիքի տեր, Վասակ Գաբուռ իշխանի և Մարիամ Բագրատունու որդի Գրիգոր Սուփան II-ը, 851-901 թվականներին:
Եվ մեր վերջին կանգառը՝ Հայրավանք
Հայրավանքի Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցին կառուցվել է 9-րդ դարում, ունի քառակոնք կենտրոնագմբեթ հորինվածք և համարվում է հայկական ճարտարապետության եզակի նմուշներից, կառուցված է բազալտից, իսկ կամարները, ութանիստ թմբուկով գմբեթը՝ սրբատաշ տուֆից։
Այսքանն էր մեր ռազմամարզական ճամբարը Արատեսում։