Հակոբ Պարոնյանի «Մեծապատիվ մուրացկանները» վեպը հայ գրականության կարևորագույն գործերից է, որը հումորով լի քննադատությամբ անդրադառնում է 19-րդ դարի Կոստանդնուպոլսի հասարակության բարոյահոգեբանական և սոցիալական խնդիրներին։ Վեպում հեղինակը ներկայացնում է այնպիսի մարդկանց, ովքեր հասարակության կողմից համարվում են «պատվավոր» անձինք՝ լրագրողներ, քահանաներ, բանաստեղծներ, բժիշկներ, ուսուցիչներ։ Եվ վերլուծելով վեպը՝ կարող ենք տեսնել, թե որքան տարբեր է այդ «պատվավոր» մարդկանց գործունեությունը իրականում՝ համեմված կեղծիքով, շողոքորթությամբ և անվերջ գումարի տենչանքով։ Վեպի վերնագրում տեղ գտած «մուրացկաններ» և «մեծապատիվ» բառերի հակադրությամբ Պարոնյանը հստակ ցույց է տալիս իր հիմնական գաղափարը՝ մարդիկ կարող են արտաքուստ պատկառելի երևալ, բայց ներքուստ լինել ճղճիմ։
Սակայն ես ուզում եմ ներկայացնել իմ բացահայտումը վեպը կարդալիս։ Քանի որ Մեծն գրողի կենսագրությունը ուսումնասիրելիս աննկատ չմնաց նրա առանձնահատուկ վերաբերմունքը՝ ուղղված Հայոց պատմությանը, Հայոց լեզվին և հայրենիքին։ Այդ կարևորագույն հարցերին ուղղված անգնահատելի տողերը անպակաս չէին մնացել նաև վեպում, որոնք ես արդիական և կարևոր եմ համարում նաև այսօր։ Ահա դրանք՝



