Կարդալ՝ Համո Սահյան <<Օրը մթնեց>>, «Քարափներն ու ես»
1․ Ի՞նչ տեղ ունի վերհուշը «Օրը մթնեց» բանաստեղծության մեջ և ի՞նչ զգացմունքներ է առաջացնում այն քո մեջ։
Բանաստեղծությունտ տանում է դեպի անցյալ, մի ժամանակաշրջան, երբ ընտանիքն ու հոգատարությունը կենսական արժեքներ էին։ Բանաստեղծության մեջ օրվա մթնելու խորհրդով հեղինակը սկսում է խոսել կյանքի անցման, փոփոխությունների մասին, երբ ամեն բան փոխվում է՝ ժամանակը, մարդիկ, բայց հիշողությունները մնում են։ Բանաստեղծության մեջ օրն ու ժամանակը խորը խորհրդանիշ են դառնում։ Օրվա մթնելը վերաբերում է այն փուլին, երբ կյանքում մթություն է գալու՝ ոչ միայն արտաքին աշխարհում, այլև ներսում։ Այստեղ խոսքը ոչ միայն մթնելու, այլ նաև անցած ժամանակի մասին է՝ կյանքի այդ անխուսափելի փոփոխությունների։
2․ Առաջին և վերջին քառատողի կրկնությունը ի՞նչ է տալիս բանաստեղծությանը։
Առաջին և վերջին քառատողի կրկնությունը տրամադրում է բանաստեղծության միևնույն մթնեցող, տխուր տրամադրությունը։ Երբ նույն խոսքերը կրկնվում են՝ «Օրը մթնեց, ժամն է արդեն / Իրիկնահացի», դա ցույց է տալիս, որ օրվա մթնեցումը շարունակական է, և կյանքում ամեն ինչ ինչ-որ մեկի համար կրկնվում է՝ միևնույն տխրությունը կամ կորուստը։
3․ Ձեր ընտանիքում ընդունվա՞ծ է ընտանիքի բոլոր անդամներով իրար հետ ճաշելու ավանդույթը, ինչպես ես վերաբերվում դրան:
Ցավոք, մեր ընտանիքում չի ստացվում ամեն օր միասին ճաշել, բայց կարծում եմ, որ դա շատ լավ ավանդույթ և միջոց է ընտանիքի անդամների միջև կապը պահպանելու և ամրացնելու համար։։
4․ Պատկերավորման ի՞նչ միջոցներ է սիրում գործածել Հ. Սահյանը։
Համեմատություններ — օգտագործելով բնության տարբեր երևույթներ նկարագրում է մարդու բնավորությունը, ապրումները։ Օրինակ՝ արև, մութ, թռչուններ։
Սիմվոլիզմ- Նա օգտագործում է սիմվոլիկ պատկերներ, ինչպիսիք են մթությունը, լույսը, ժամանակը, որոնք ունակ են արտահայտելու մարդու գոյության նշանակությունը։
5․ Դուրս գրիր Սահյանի բանաստեղծություններից 5 անձնավորման երևույթ:
«Օրը մթնեց» — «Օրը մթնեց»՝ այստեղ «օրը» ասվում է այնպես, որ այն կարծես մարդ լինի, ով մթնում է։
«Քամին լաց է լինում» – Քամին համարվում է, թե ունի մարդկային էմոցիոնալ վիճակ՝ լաց լինելու հատկություն։
«Ծաղիկները դողում էին» – Ծաղիկները ներկայացվում են որպես մարդկանց նման, ովքեր կարող են դողալ։
«Եղնիկը վազում է, նրա ոտքերը ծափահարում են» – Եղնիկի ոտքերը ներկայացվում են որպես մարդու նման գործողություն՝ ծափահարելը։
«Տերևներն են երգում» – Տերևները, որոնք սովորաբար անշունչ են, վերցնում են մարդկային հատկանիշ՝ երգելու ունակություն։
6․ Շարադրիր մտքերդ «Բնությունն ու մարդը Սահյանի ստեղծագործությունում» վերնագրով։
Համո Սահյանի ստեղծագործություններում բնությունը և մարդը անբաժանելի են։ Բնությունը չի համարվում պարզապես շրջապատ, այն դարձել է մարդու հոգին արտահայտելու միջոց։ Սահյանը հաճախ օգտագործում է մարդկային հատկանիշներ՝ նմանեցնելով բնությունը մարդուն։Բնությունը Սահյանի համար արտացոլում է մարդու ներսում կատարվող փոփոխությունները։ Երբ բնությունը մութ է կամ եղանակը փոփոխվում է, դա կիսում է մարդու հոգեկան վիճակը։ Սահյանը ցույց է տալիս, որ մարդը ոչ միայն բնության մեջ ապրում է, այլև այն խորը կապ ունի նրա զգացմունքների, մտքերի և ապրելակերպի հետ։
7․ Գրիր շարադրություն Մարդն ու բնությունը թեմայով, վերնագրիր։
<<Մեր բնությունը>>
Մարդն ու բնությունը միասնաբար գոյատևում են, ինչպես երկու անբաժանելի տարրեր՝ զուգահեռ մեկ այլ աշխարհի մեջ։ Բնությունը միշտ եղել է մարդու գոյության հիմքը՝ ապահովելով սնունդ, ջուր ու պաշարներ։ Սակայն բնությունն իր ամենամեծ պարգևը միայն նյութական արժեքները չէ, այն անգին դասեր է տալիս մարդու հոգուն, մաքրության ու ներդաշնակության զգացում։ Բնության գեղեցկությունը՝ ծաղիկների բույրը, ծովի ալիքների մեղմ շարժումը կամ անտառների անդորրը, մարդկանց ներշնչում է խաղաղություն ու ներդաշնակություն, թողնում է անխախտ միություն բնության և մարդու միջև։
Կարինե Դադոյանի Ուսումնական Բլոգ 