Արշակունիների տոհմը Հայաստանի իշխանության գլուխ անցավ 52 թվականին, երբ Հռոմեական կայսրության և Պարթևստանի միջև ընթացող քաղաքական պայքարի արդյունքում հայոց գահին նստեց Տրդատ Ա-ն։ Այս իրադարձությունը նշանավորեց Արշակունիների հարստության հիմնադրումը, որը տևեց մինչև 428 թվականը։
Արշակունիների տիրապետության հաստատումը տեղի ունեցավ քաղաքական բարդ պայմաններում։ Պարթևստանը, որտեղ արդեն իշխում էր Արշակունիների դինաստիան, ձգտում էր իր ազդեցությունը տարածել Հայաստանում, մինչդեռ Հռոմն ուզում էր ամրապնդել իր ազդեցությունը տարածաշրջանում։ Հենց այս պայքարի շրջանակներում Տրդատ Ա-ն, Պարթևստանի աջակցությամբ, կարողացավ հաստատվել որպես հայոց արքա։
Արշակունիների իշխանության ընթացքում Հայաստանը դարձավ անկախ պետություն, որը վարում էր սեփական քաղաքականությունը՝ երբեմն մերձենալով Հռոմին, երբեմն՝ Պարսկաստանին։ Այս ժամանակաշրջանում (301 թ.) քրիստոնեությունը դարձավ պետական կրոն՝ Գրիգոր Լուսավորչի ջանքերով և Տրդատ Գ Մեծի աջակցությամբ, ինչը մեծ ազդեցություն ունեցավ հայկական ինքնության ձևավորման վրա։
Արշակունիների տիրապետության հաստատումը կարևոր նշանակություն ունեցավ Հայաստանի քաղաքական, մշակութային և կրոնական պատմության մեջ։
Կարինե Դադոյանի Ուսումնական Բլոգ 