Այն բոլոր նյութերի աղբյուրները որոնցից օգտվել եմ այս հրապարակումը գրելիս նշված են ներքևում։
Ըստ միջազգային հակակոռուպցիոն կազմակերպության սահմանման համաձայն` կոռուպցիան ի պաշտոնե տրված իշխանական լիազորությունների չարաշահումն է` անձնական օգուտ ստանալու նպատակով:
Կառուպցիան բածանվում է երկու ճյուղի ՝ «ըստ կանոնների» և «ընդդեմ կանոնների»: Առաջին դեպքում կաշառք է տրվում առավել բարեհաճ վերաբերմունքի արժանանալու նպատակով` մի բանի համար, որ կաշառք ստացողը պարտավոր է կատարել օրենքով սահմանված կարգով: Երկրորդ դեպքում կաշառքը տրվում է այնպիսի ծառայության համար, որը կաշառք ստացողը իրավունք չունի տրամադրելու:
Հայաստանի դպրոցներում կոռուպցիան դրսևորվում է տարբեր ձևերով՝ ազդելով կրթության որակի և աշխատակիցների իրավունքների վրա։ Ահա խնդրի հիմնական կողմերը՝ համառոտ և մատչելի ձևով՝
Ապօրինի վճարումներ
Ծնողներից որոշ դպրոցներում պահանջվել են գումարներ նոր սեղան-աթոռների, «նվիրատվությունների» կամ ուսուցչի ծնունդին նվեր գնելու համար։ Այսպիսի վճարումները ներկայացվել են որպես կամավոր, սակայն ծնողները ստիպված են եղել վճարել, որպեսզի իրենց երեխաներին անբարենպաստ վերաբերմունքի չառերեսվեն։
Քաղաքական ակտիվության պարտադրանք
Որոշ ուսուցիչներ հայտնել են, որ մասնակցել են նախընտրական քարոզարշավներին՝ ստիպված լինելով համոզել ծնողներին և գործընկերներին ձայն տալ որևէ թեկնածուի։ Նրանք հաճախ հայտնվել են նման գործառույթներում ներգրավված՝ իրենց աշխատանքի կորստի վախի պատճառով
Կրթական նյութերի ապահովում
Կան դեպքեր, երբ ուսուցիչները ծնողներից խնդրել են գումար հավաքել դասագրքերի կամ այլ անհրաժեշտ նյութերի համար, որոնք արդեն պետք է տրամադրվեին պետական ֆինանսավորմամբ և պետական կառույցների կողմից։
Դասարանների մեծացումներ
Որոշ դպրոցներում աշակերտների թիվը դասարաններում արհեստականորեն ավելացվել է, որպեսզի տնօրենները կարողանան ավելի շատ բյուջե ստանալ, չնայած որ դա վատթարացրել է կրթության որակը։
Հայաստանի դպրոցներում կոռուպցիայի խնդիրները լուծելու համար առաջարկվում են մի շարք քայլեր, որոնք ներառում են համակարգային բարեփոխումներ և լայն հանրային մասնակցություն։
Թափանցիկության բարձրացում
Կրթական համակարգի վարչարարությունը պետք է բաց լինի՝ հանրությանը հասանելի դարձնելով ուսուցիչների նշանակման, կրթական նյութերի մատակարարման և դպրոցի ֆինանսավորման գործընթացները։ Այսինքն՝ կազմակերպել մրցույթներ, զեկույցներ ու գործընթացներ, որոնք առավել հաճախակի և լայնորեն վերահսկվում են հասարակական կազմակերպությունների և պետության կողմից
Հակակոռուպցիոն կրթություն
Դպրոցներում պետք է ներդրվեն կրթական ծրագրեր, որոնք աշակերտներին սովորեցնում են կոռուպցիայի ազդեցությունը հասարակության վրա և նրանց իրավունքները՝ կոռուպցիային դիմակայելու հարցում։ Սա կօգնի ձևավորել արժեքներ, որոնք կխթանեն մաքուր և արդար հասարակություն
Ուսուցիչների իրավունքների պաշտպանություն
Ուսուցիչների աշխատանքային պայմանագրերն ու իրավունքները պետք է ավելի պաշտպանված լինեն՝ նրանց հնարավորության ընձեռելով ազատ արտահայտվել և պայքարել կոռուպցիայի դեմ, առանց վախենալու աշխատանքից ազատվելուց։ Ուսուցիչները պետք է իմանան իրենց իրավունքներն ու հնարավորությունները
Աղբյուրներ՝
Ի՞նչ է կոռուպցիան
Կոռուպցիա
Կոռուպցիայի մասին քրեական իրավունքի Կոնվենցիա
Հակակոռուպցիոն կրթությունը՝ դպրոցներում և բուհերում
ՄԱԿ-ի Կոռուպցիայի դեմ կոնվենցիա (ՀՀԱԳՆՊՏ 2008.02.11/9(17)
Հակակոռուպցիոն պայքարի գլխավոր հենասյունը հակակոռուպցիոն կրթությունն է
Դպրոցների վերաբերյալ զեկույցն ահազանգ է կոռուպցիայի մասին
Կարինե Դադոյանի Ուսումնական Բլոգ 