Գրականություն․ Մխիթար Սեբաստացի և «Բառգիրք Հայկազեան լեզուի»

Մխիթար Սեբաստացին՝ հայ մշակույթի նվիրալը, ոչ միայն հոգևոր առաջնորդ էր, այլև բացառիկ լեզվաբանական աշխատանքների նախաձեռնող։ Նրա կողմից ստեղծված «Բառգիրք Հայկազեան լեզուի» (1749 թ., Վենետիկ, Սուրբ Ղազար) համարվում է հայոց լեզվի պահպանման ու զարգացման կարևորագույն ձեռնարկներից մեկը։

Այս բառարանը նպատակ ուներ պահպանել հայերենի հարուստ ժառանգությունը և այն հասանելի դարձնել թե՛ հայերին, թե՛ օտարազգիներին։ Այն ներառում է հին և միջին հայերենի բառապաշար՝ հստակ բացատրություններով ու կիրառման օրինակներով։ Առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձվել բառերի գիտական և հոգևոր նշանակություններին, ինչը վկայում է Մխիթար Սեբաստացու լեզվաբանական տեսլականի խորության մասին։

  1. Աղբյուրների սակավություն
    Հին գրականության սահմանափակ հասանելիությունը խոչընդոտում էր բառերի ծագումն ու կիրառման համատեքստի հստակեցմանը։
  2. Լեզվական խառնաշփոթություն
    Սփյուռքի պայմաններում հայերենը ենթարկվում էր օտար լեզուների ազդեցությանը, ինչը բարդացնում էր բառապաշարի ճշգրիտ համակարգումը։
  3. Ժամանակի պահանջներ
    Բառերի հավաքագրումն ու ուսումնասիրությունը պահանջում էին տարիների նվիրվածություն։
  4. Տպագրական դժվարություններ
    Այդ ժամանակներում մեծածավալ աշխատանքի տպագրությունն անհավանական նյութական և տեխնիկական միջոցներ էր պահանջում։

Այդուամենայնիվ, Մխիթար Սեբաստացու համառությունը հաղթահարեց բոլոր խոչընդոտները, և այս բառարանը դարձավ հայ մշակույթի պահպանման անգնահատելի ներդրումներից մեկը։

Աղբյուրներ՝ https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AD%D5%AB%D5%A9%D5%A1%D6%80_%D5%8D%D5%A5%D5%A2%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D6%81%D5%AB

Mashtoz.org

Оставьте комментарий

Создайте подобный сайт на WordPress.com
Начало работы