1.Խմբավորիր բայերը՝ ըստ ի՞նչ անել, ի՞նչ լինել հարցերի:
Այցելել, փարթամանալ, գնահատել, հարստանալ, կարմրել, ներել, լուսանալ, կահավորել, էժանանալ, գոլորշիանալ, խնամել, ճաքել,կռվել, կապտել, ծարավել, վստահել, շիկնել, նեղանալ:
ի՞նչ անել-այցելել, գնահատել, ներել, կահավորել, գոլորշիանալ, խնամել, կռվել, վստահել, նեղանալ
ի՞նչ լինել— փարթամանալ, հարստանալ, կարմրել, լուսանալ, էժանանալ, ճաքեց, կապտեց, ծարավել, շիկնել
2. Կազմիր բայեր տրված գոյականներից:
Գիշեր- գիշերել
պատիժ- պատժել, պատժվել
վեճ- վիճել
շղթա- շղթաել
հաշիվ- հաշվել
դեզ-դիզել
կոճակ-կոճկել
հույս- հուսադրել
սղոց- սղոցել
վճիռ- վճռել
տոն- տոնել
փունջ- փնջել
կարոտ- կարոտել
վկա- վկաել
կազմ- կազմել
կերակուր- կերակրել
պատվեր- պատվիրել
հունձ- հունձել
սոսինձ- սոսնձել
շող- շողալ
որոտ-որոտալ
մեխ- մեխել
քրքիջ- քրքջել
մաղ- մաղալ
ավել- ավլել
գին- գնել
նվեր- նվիրել
3. Գտիր առաջին շարքի բայերի հոմանիշները երկրորդ շարքում:
ա. հիանալ, ապաքինվել, դալկանալ, պարծենալ, չքանալ, ընկղմվել, ոգևորել:
բ. գոտեպնդել, անհայտանալ, սուզվել, զմայլվել, հպարտանալ, գունատվել, առողջանալ:
Հիանալ- զմայլվել
ապաքինվել- առողջանալ
ոգևորել-գոտեպնդել
դալկանալ-գունատվել
պարծենալ-հպարտանալ
չքանալ-անհայտանալ
ընկղմվել-սուզվել
ա. ննջել, կողոպտել, հանդգնել, մտածել, ենթարկվել, վրնջալ, մարտնչել;
բ. համարձակվել, պայքարել, հնազանդվել, խորհել, խրխնջալ, թալանել, նիրհել:
Ննջել-նիրհել
կողոպտել-թալանել
հանդգնել-համարձակվել
մտածել-խորհել
ենթարկվել-հնազանդվել
մարտնչել-պայքարել
վրնջալ-խրխնջալ
4. Որոշիր տրված բայերի դեմքը, թիվը, ժամանակը:
Բոցկլտում է- երրորդ դեմք, եզակի թիվ, ներկա ժամանակ
բացատրել ենք- առաջին դեմք, հոգանկի թիվ, անցյալ ժամանակ
պիտի մասնակցեմ-առաջին դեմք, եզակի թիվ, ապառնի ժամանակ
կսովորենք- առաջին դեմք, հոգնակի թիվ, ապառնի ժամանակ
ենթադրում էի- առաջին դեմք, եզակի թիվ, անցյալ ժամանակ
ծանոթացել էիր- երկրորդ դեմք, եզակի թիվ, անցյալ ժամանակ
սայթաքեցիր- երկրորդ դեմք, եզակի թիվ, անցյալ ժամանակ
մրցելու են-երրորդ դեմք, հոգնակի թիվ, ապառնի ժամանակ
նորոգում ենք-առաջին դեմք, հոգնակի թիվ, ներկա ժամանալ
խաղացել են-երրորդ դեմք, եզակի թիվ, անցյալ ժամանակ
խոստացան- երրորդ դեմք, հոգնակի թիվ, անցյալ ժամանակ
սերտում ես- երկրորդ դեմք, եզակի էիվ, ներկա ժամանակ
աջակցել են- երրորդ դեմք, հոգնակի թիվ, անցյալ ժամանակ
կհեռագրեն-երրորդ դեմք, հոգնակի թիվ, ապառնի ժամանակ
շնորհավորում էին- երրորդ դեմք, հոգնակի թիվ, անցյալ ժամանակ
հաշտվելու են-երրորդ դեմք, հոգնակի թիվ, ապառնի ժամանակ
թաքցրել էին-երրորդ դեմք, հոգնակի թիվ, անցյալ ժամանակ
5․ Կետերը փոխարինի՛ր ապրել բայից կազմված հետևյալ ձևերով (ապրելիս, ապրող, ապրած, ապրել):
Նրա ապրած երկար ու ձիգ տարիների մասին ընդամենը մի երկու նախադասություն կարելի է պատմել:
Գետափին՝ զով ծառերի ստվերում ապրելիս հիշում էր իր անապատը, խանձված ավազը:
Կարտոֆիլի արտում ապրող բզեզն արագ բազմանում է ու շարժվում առաջ՝ նոր տարածություններ գրավելու:
Ուզում էր քաղաքից դուրս ու մենակ՝ ապրել հեռու մի դաշտում:
6․ Սխալ կազմված բայաձևերը ճշտի՛ր:
Ինչ-որ մութ մարդկանց հետ էր կապնվել:
Տղաները վիճվում էին բակում, ու վեճը կատակի նման չէր:
Դեռ շատ կտուժվես` ինձ չլսելով:
Խոսքս քեզ չի վերաբերվում:
Կապնվել-կապվել
վիճվել-վիճել
կտուժվես-կտուժես
վերաբերվում-վերաբերում
7․ Վարժություն 1։ Դո՛ւրս գրել անկախ դերբայները (նաև հոլովված ձևերը),
որոշե՛լ խոնարհումը (ե, ա) և կազմությունը (պարզ, ածանցավոր)։
Ա․ Գիլլիի եղեգնուտներում շրջելիս երեսնական թվականներին ես էլ եմ հան-
դիպել հավալուսնի բների։ Լողալով շարժվող մի կղզյակի վրա եղեգների և ջրային
բույսերի անճոռնի կույտեր կային, որոնց վրա ես տեսա այդ թռչուններին՝ անշարժ
նստած, ահագին կտուցները հնարավորին չափ ներս քաշած և ծայրերը հենած
բլրակի պռնկին։ Չկարողացա մոտենալ, ուստի և թխսկանները իրենց բները թող-
նելու փորձ չարին։
Բ․ Հավալուսնը ջրի մեջ սուզվելու սովորություն չունի, ուստի որսին դեպի ափ
քշելիս ձկների մի մասը հատակով ետ է փախչում դեպի ջրի խորքը։ Այդ բանը
բնազդով «գիտեն» հավալուսնները, ուստի հաճախ իրենց որսորդությանը ընկե-
րացնում են ձկնկուլներին, որոնք, ինչպես հայտնի է, հիանալի սուզվել գիտեն։ Այդ
դեպքում ստացվում է խելացի կազմակերպված որս. Հավալուսնները ջրի վերին
շերտից քշում են ձկներին դեպի ափ, իսկ ձկնկուլները սուզվում և հատակով են
շարժվում դեպի ծանծաղուտը։
8․ Կարդալ առակը, ընդգծել բոլոր բայերը:
Կյանքը պարգև է: Միայն թե քչերն են գիտակցում, որ Աստված կյանք է նվիրում առանց որևէ գովազդի:
Կյանքը տրվում է այնքան անաղմուկ, որ չենք էլ կասկածում՝ մեզ անգին նվեր է արվել: Աստված չի սպասում շնորհակալության: Նա դա անում է առանց դույզն-ինչ ցուցադրության: Նա անգամ չի շշնջում մեր ականջին. «Ես քեզ տվել եմ աշխարհի ամենաթանկ նվերը՝ կյանք, գիտակցություն, սեր»: Նա գիտե՝ ինչպես նվերներ տալ: Նրան հայտնի է նվիրելու արվեստը. նվերը ստանալով՝ մենք նույնիսկ չենք էլ կռահում, որ մեզ նվիրում են, հակառակ դեպքում, հնարավոր է, որ նվաստացած զգանք:
Այդ պատճառով Աստված նվերներ է անում անանուն, որպեսզի այդ մասին չիմանաս: Բայց, եթե դու գիտակցում ես, որ Նա պարգև է տալիս` կարող ես ստանալ էլ ավելին: Եթե դու երախտապարտ ես քեզ զգում, ապա դառնում ես ավելին ստանալու արժանի:
Մարդը, ով ամեն ինչի համար շնորհակալություն է հայտնում Աստծուն, ինչ էլ որ պատահի, սկսում է ստանալավելի ու ավելի շատ, քանի որ երախտապարտ սիրտը դառնում է ավելի ու ավելի բաց, ավելի ու ավելի ընկալունակ:
Քեզ միշտ հիշեցրո՛ւ. այն, ինչ դու ունես՝ պարգև է: Այն, ինչ տեղի է ունենում քեզ հետ՝ ուրախություն և հիասթափություն, թռիչք և անկում, զմայլանք և տառապանք. ամենը մեծագույն պարգև է:
Ինչ էլ որ լինի, ամեն ինչ լավ է, որովհետև այդ ամենը օգնում է, որ դու աճես նպաստում է, որ դուծաղկես:
Ջրաղացը հին օրերի երգն էր երգում: Ջրաղացը հին օրերի երգը չէր երգում։
Կաթի ամբողջ սերը պահել էր: Կաթի ամբողջ սերը չէր պահել։
Կարինե Դադոյանի Ուսումնական Բլոգ 