Հարցեր
- Ի՞նչ է սննդառությունը: Արդյոք բոլո՞ր կենդանի օրգանիզմներն են սնվում:
Օրգանիզմի՝ նյութեր և էներգիա հայթայթելու գարծընթացը կոչվում է սննդառություն: Բոլոր կենդանի օրգանիզմներին բնորոշ է սննդառությունը: - Ի՞նչ են սննդանյութերը: Կենդանի օրգանիզմներում ինչի՞ համար են դրանք օգտագործվում:
Սննդում պարունակվում են նյութեր, որոնք անհրաժեշտ են նոր բջիջների առաջացման և օրգանիզմի կենսագործունեությունն էներգիայով ապահովելու համար: - Ի՞նչ գործընթացներ է ընդգրկում սննդառությունը:
- Ի՞նչ է ֆոտոսինթեզը: Ի՞նչ է առաջանում բույսերում՝ ֆոտոսինթեզի
շնորհիվ: Ինչո՞ւմ է քլորոֆիլի դերը:
Տերևի քլորոպլաստները պարունակում են կանաչ գունանյութ՝ քլորոֆիլ, որտեղ Արեգակի լույսի էներգիայի հաշվին անօրգանական նյութերից՝ ջրից և ածխաթթու գազից, սինթեզվում են օրգանական նյութեր և անջատվում է թթվածին: Այս երևույթն անվանում են լուսասինթեզ: - Բույսերում ի՞նչ օրգանական նյութեր գիտեք: Ի՞նչ դեր ունեն դրանք:
Ջուր, թթվածին, հանքային նյութեր: Դրան անհրածեշտ են օրգանիզմի կենսագործունեության համար: - Սննդառության ո՞ր ձեւն է կոչվում ավտոտրոֆ, ո՞րը՝ հետերոտրոֆ:
Երբ բույսը կարողանում է ինքնուրույն սինթեզել օրգանական նյութեր դա համրվում է ավտոտրոֆ սնուցում, իսկ երբ բույսը կամ կենդանին սնվում է այլ օրգանիզմներում կուտակված օրգանական նյութերով դա կոչվում է հետերոտրոֆ սննդառություն: - Արդյոք բոլո՞ր բույսերն են ավտոտրոֆ: Ի՞նչ միջատակեր բույսեր
կան: Ներկայացրե՛ք օրինակներ:
Ոչ բոլոր բույսերն են ավտոտրաֆ: Բնության մեջ հանդիպում են նաև այնպիսի կանաչ բույսեր, որոնք, տերևներում ունենալով մարսողական հյութեր արտազատող գեղձեր, ֆոտոսինթեզին զուգընթաց մարսում են տերևի վրա նստած միջատներին և օգտագործում նրանցում պարունակվող նյութերը: Այդպիսի միջատակեր բույսերից են ցողիկը, վեներայի մաշիկը ճանճասպանը և այլն: - Ո՞րն է կենդանիների սննդառության առանձնահատկությունը: Կենդանի օրգանիզմների միջեւ սննդային ի՞նչ փոխհարաբերություններ կան:
Կենդանիները աննդառության գործընթացում օգտագործում են բույսերում կուտակված արեգակնային էներգիան: Որոշ կենդանիներ սնվում են միայն բույսերով և կոչվում են բուսակեր կենդանիներ: Գիշատիչները սնվում են բուսակեր կենդանիներով: Կան կենդանիներ, որոնք սնվում են կենդանիների դիակներով: Դրանց անվանում են դիակերներ: - Շրջապատի կենդանի օրգանիզմներից նշե՛ք ավտոտրոֆները եւ
հետերոտրոֆները: Ի՞նչ գիտեք նրանց մասին:
Ավտոտրոֆ են բույսերի մեծամասնությունը, իսկ հետերոտրոֆ են բոլոր կենդանիները, մարդիկ, մի շարք սնկեր մակաբույծները: - Ի՞նչ եք կարծում՝ գիշատիչներին անհրաժե՞շտ է պահպանել, թե՞ ոչ:
Մեծ է գիշատիչ կենդանիների դերը բնության մեջ, քանի որ կան կենդանիներ, որոնք սնվում են կենդանիների դիակներով: - Բնութագրե՛ք այն սննդամթերքը, որն օգտագործում է մարդը: Նշե՛ք,
թե ո՛րն ունի բուսական, ո՛րը՝ կենդանական ծագուման:
Մարդը օգտագործում է տարբեր սննդանյութեր՝ միրգ, բանջարեղեն, կաթնամթերք, հացահատիկ, տարբեր տեսակի մսամթերք:
Կենդանական ծագման են կաթնամթերքը, մսամթերքը, ձուն: