Հայոց լեզու․ Գործնական քերականություն

134․Տրված բառերը տեղադրի՛ր կետերի փոխարեն՝ համապատասխանեցնելով նախադասություններին:

Խռպոտ, դժոխք, գործընկեր, ոգևորվել, զառիվայր, անկոտրում, ընդհատել, միանգամայն:

Տոթ էր, աղմուկ ու խառնաշփոթ. կարծես դժոխք լիներ:

Գլորվում էր զառիվայր լանջով:

Ձայնն էլ խզված էր ու խռպոտ:

Առանց ընդհատելու լսեցին նրա ամբողջ ելույթը ու հետո նստեցին մտամոլոր:

Դու միանգամայն անտեղյակ ես, դրա համար էլ խոսքդ չեն լսում ու աղմկում են:

Անկոտրում ոգի ունի, հեշտ չէ նրան ծնկի բերել:

Միանգամից ոգևորվում է ու կպչում գործի:

135․ Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Պատկերացրեք, որ  երկրի վրա մեզ  հետ  միասին ապրում են էակներ,  որոնց կյնքի ժամանակամիջոցը՝ ծնունդից մինչև մահ, տեղավորվում է վայրկյանի հազարերորդական մասում: Այդպիսի յուրաքանչյր էակի կյանքի ընթացքում դիտվող աշխարհը ակնթարթային լուսանկարը կլինի: Այդ  նկարի մեջ տարօրինակ դիրքերում քարացած անշարժ էակներ՝ մարդիկ կլինեն:

136․ Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Երկրագնդի վրա կյնքը հավանաբար ծովում է սկզբնավորվել: Ու թեև զարգացման միլիոնավոր տարիներ են անցել, հիմա ել մարդու մարմնի հյուսվածքները ողողվում են աղային լուծույթով, որն իր բաղադրությամբ շատ նման է ծովի ջրին: Դրանք անհրաժեշտ են նյութափոխության և օրգանիզմի ամբողջ գործընթացի համար: Բայց ջուրը միայն օրգանիզմի առողջ և արդյունավետ գործունեուությանն է նպաստում: Ծովն ինքնին սննդանյութերի աղբյուր է: Վերջապես նաև ջրային ճանապարհների մասին հիշենք:

137. Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Ա. թամար կղզու բոլոր շինություններից ամենահրաշափա.ը Սուր. Խաչի տաճարն էր: Բ. ուրավոր  նավեր ցամաքից կրում էին ամենա.նտիր քարերը՝ տաճարի շինվա.քի համար: Գագիկ թա.ավորը  մինչ. ան.գամ  հեթանոսական մի բերդ կործանել տվեց, որ դրա քարերն էլ բերեն Ա. թամար: Տաճարի շինվա.քի  համար օ.տագործվեց ավելի քան երկու հար. ուր լիտր կաթ: Պատերը զար.արված էին բար.րաքանդակ   պատկերներով,  որոնց մե. Աստվածաշնչյան հերոսների և Փրկ.ի բոլոր կար.որ  տն.րիություն .երը եր.ում էին:

138․Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Վերջապես նրանք  հասան հռչակավոր Խաչաղջյուրին: Առաջնորդը մագլցեց ժայռն ու անցքի մոտից մի պարան կապեց, որպեսզի տղաները կառչելով բարձրանան քարանձավ: Քարանձավային լճակից թափվող առվակի մեղմ խոխոջյունն էր լսվում: Ջուրն այնքան թափանցիկ էր, որ հատակի խի.ն ու ավազը  երևում էին: Արշավախմբի  որոնումները ցնցող  արցունք տվեցին: Տղաները այդ քարանձավից ոչ միայն նախամարդու իրեր գտան, այլև, բազմաթիվ ստորգետնյա անձավներ, լճեր ու գետեր:

139. Տրված բառերից յուրաքանչյուրին ինչպիսի՞ հարցին պատասխանող մի քանի բառեր ավելացրո՛ւ (աշխատիր չկրկնել):

Օրինակ՝ քարե, բարձր, երկհարկանի, բնակելի, գեղեցիկ տուն:

Նուրբ, աշխատասեր, խորամանկ, բարի Քույր,
Փոքր, չարաճճի, ազնիվ, սիրելի եղբայր,
Համբերատար, աջակցող, ուշադիր մայր,
Ուժեղ, խելացի, հասկացող, հայր,
Կամեցող, սիրելի, տատիկ
Հոգատար, յուրահատուկ, պապիկ:

Հայոց լեզու․ Գործնական քերականություն

127.․Տրված բառերը տեղադրի՛ր կետերի փոխարեն՝ համապատասխանեցնելով նախադասություններին:

Նախօրոք, շնորհք, մեհյան, ներողություն, խոչընդոտող, նրբանկատ:

Այնքան շատ են խոչնդոտողները ու խանգարողները, որ էլ ոչինչ չեմ ուզում անել:

Դե՛, ցո՛ւյց տուր շնորհքդ, թող տեսնեն, թե ինչեր ես անում:

Նախօրոք ամեն ինչ պատրաստել էր, որ հետո իրար չխառնվեր։

Ներողություն խնդրեց ու հանգիստ դուրս եկավ. կարծես ոչինչ չէր եղել:

Հեթանոսական մեհյան տեղում է կառուցվել այս տաճարը:

Շատ նրբանկատ մարդ է. երբեք ընկերներիս մոտ ինձ դիտողություն չի անում:

128․Շարքերում գտիր ուղղագրական սխալները:

  • արփշիռ, փաղչել, հորձանուտ, տարրալուծել
    արբշիռ, փախչել, հորձանուտ, տարրալուծել
  • արհամարել, տարորոշել, ավելորդ, բոխկ
    արհամարհել, տարորոշել, ավելորդ, բողկ
  • քսուք, ժայտքել, ճմռթել, գախտագողի
    քսուկ, ժայթքել, ճմրթել, գաղտագողի
  • պարքև, պանդուղտ, սայթակել, դշխուհի
    պարգև, պանդուխտ, սայթաքել, դշխուհի

  • 129․Տրված կապակցություններում ընդգծված բառերով փոխաբերական իմաստով բառակապակցություն կազմիր:
  • Օրինակ՝ մաքուր սրբիչ-մաքուր հոգի
  • լուսավոր սենյակ- լուսավոր մարդ, լուսավոր հոգի
  • բարձր սար- բարձր մակարդակ
  • սև գրիչ- սև հոգի, սև գործ
  • տափակ տանիք- տափակ միտք
  • սուր դանակ- սուր խոսք
  • ծանր իր- ծանր բանավորություն
  • խոր ձոր- խոր միտք
  • 130․Բառաշարքում առանձնացրու հոմանիշ բայերի 6 զույգ: 
  • Սփրթնել, ծաղրել, սարսափել, աղաչել, գունատվել, սաստկանալ, հեգնել, ուժեղանալ, իշխել, ահաբեկվել, աղերսել, տիրել:

    Սփրթնել-գունատվել
    ծաղրել- հեգնել
    սարսափել-ահաբեկվել
    աղաչել-աղերսել
    սաստկանալ-ուժեղանալ
    իշխել-տիրել
  • 131․ Կետերի փոխարեն գրիր ածանցներ:
  • Օրինակ՝ վազ.- վազք, վազորդ
  • արմավ-արմավենի
  • ուժ-ուժեղ
  • հարսն.-հարսնացու
  • տենչ.-տենչանք
  • գործ.- գործարան
  • մետաղ.-մետաղե
  • խռով.-խռովկան
  • փայլ.-փայլուն
  • վերջ.-վերջաբան
  • հոտ.-հոտավետ
  • հուր.- հրեղեն
  • խնձոր.-խնձորենի

Հետաքրքրաշարժ մայրենի

1.Դասավորիր տառերն այնպես, որ բառ ստացվի:

նաշու- աշուն
նղասե-սեղան
մաիտան- մատիան
նագուր-
կոփիթոր-փոթորիկ
թոռա-աթոռ
լագդ- գդալ

2․Ախոյան- խոյ
աղմուկ- մուկ
հարկատու- կատու
սուլոց- ցուլ
ելակետային- կետ
անեզր- եզ
բոլորովին
անհավանական- ավանակ
հաղարջենի- արջ
դեղձի- ձի
բառերի մեջ ի՞նչ կենդանիներ ես տեսնում:

 3. Ո՞ր թվականը ունի հականիշ, որը, սակայն, թվական չէ: 

4․Կարապետ բառին նայելով  քանի՞ գոյական ես տեսնում:
Կար, կարպետ

5. Գրի ՛ր գոյականներ, որոնց առաջին կամ վերջին տառը փոխելով կստանաք թվականներ:

6. Գտի ՛ր` ինչն է մեկի մեջ մեկ, կրկինի մեջ` երկու, երեքի մեջ` ոչ մեկ:

7. Ո՞ր երաժշտական գործիքի անվանումն է կազմված դերանվան կրկնությամբ և «կ» տառի հավելումով:

 8. Գտի ՛ր «վերամբարձ» բառում թաքնված բառերը` առանց խախտելու տառերի հաջորդականությունը:
ամբար, բարձ, վեր, երամ,

9.Ժխտական ի՞նչ նախածանց միացնենք «տակ» բառին, որ ստանանք «հարված»:

10. Ո՞ր բառն է «գին» մատնացույց անում և հոմանիշ է «մեծ», «վիթխարի» բառերին:

11. Ի՞նչ կստացվի, եթե «աղ»-ն ու «մուկ»-ը խառնենք իրար:
աղմուկ

12. Ի՞նչ կստացվի, եթե «արկ»-ից առաջ «աչք» դնենք:

13. Հետևյալ բառերի տառերի վերադասավորումով ստանալ նոր բառեր՝ մշակ, ափսե, ժանր, վիճակ, գավառ, վտակ, մկրատ, պարկ, վկա:

14. Կազմել նախադասություն 3 և ավելի բառերով, որոնք լինեն միավանկ:

15. Գրել ա-ով սկսվող բառեր այնպես, որ յուրաքանչյուր հաջորդի հնչյունների թիվը նախորդից մեկով ավելի լինի:

16. Կազմել այնպիսի նախադասություններ, որ բոլոր բառերը սկսվեն նույն տառով:

17.Գրել տասական բառ.

  • որոնց հնչյունները ու տառերը հավասար են
  • որոնց հնչյունները ավելի շատ են, քան տառերը
  • գրությամբ և արտասանությամբ տարբերվում են
  • զույգեր, որոնք իրարից տարբերվում են մեկ հնչյունով

18. Շարունակեք նախադասությունն այնպես, որ գայլը մեղավոր չլինի.
Գայլը կերել էր փոքրիկ նապաստակին, քանի որ նա ցրտից սատկել էր։

19. Բնանկարչություն բառից ստացեք ի՞նչ և ի՞նչպիսի հարցերին պատասխանող 10 բառ:
ինչ
տուն
մարդ
դանակ
կրակ
փայտ
բաժակ
հեռախոս
սառույց
գիրք
վրձին

Ինչպիսի
կարմիր
մեծ
փոքր
բարակ
երկար
սուր
ամուր
ծանր
անհետաքրքիր
խորը

20. Գրեք եռավանկ 10 բառ
Մատուցող
բանիմաց
խորամանկ

21. Գրեք այնպիսի հարց, որի պատասխանը կլինի՝ — Ես վաղուց մոռացել էի այդ մասին:

22. Կազմիր այնպիսի նախադասություններ, որ բոլոր բառերը սկսվեն նույն տառով:

Հարց-կատակներ

Պատասխանները պետք է լինեն միայն գոյականներ:

  • Ի՞նչն է քոնը, բայց դու սովորաբար չես օգտագործում:
  • Բոլոր մարդիկ ի՞նչ ունեն:
  • Գտիր անունը. ա) անունս կազմված է մորս և ծննդավայրիս անուններից, երկուսն էլ սկսվում են ա-ով. բ) մեր գյուղը փոքրիկ արև է նշանակում:
  • Ի՞նչ կարելի է տեսնել քնած ժամանակ:
  • Էն ինչն է ինչն է՝ ուր գնում ես հետևում է քեզ:
  • Ի՞նչն է, որ ինչքան վերցնում ես, այնքան մեծանում է:
  • Ո՞ր ամիսն է ամենակարճը:

Հայոց լեզու․ Գործնական քերականություն

105.Ընդգծել 3 բաշխական թվական:
ա. մեկ-մեկ, բազմակի, երկուական, ինը տասներորդ, հինգական, իններորդ:
բ. մեկումեջ, հինգ-հինգ, քսանական, չորսհինգերորդ, յոթական, երիցս:
գ. երկրորդական, տասնհինգ-տասնհինգ, յոթ ութերորդ, մեկական, բաշխական, տասական:

106.Թվականները գրել բառերով:
Հազար իննը հարյուր վաթսուն թվին Հայաստանում գործում էին քսանյոթ թատրոններ, քսանհինգ թանգարաններ, հազար հարյուր ութսունյոթ գրադարաններ, վեց հարյուր իննսունչորս կինոսարքավորումներ, իսկ հազար իննը հարյուր քառասուն թ.՝ տասներեք թատրոններ, տասնմեկ թանգարաններ, իննը հարյուր ութ գրադարաններ, հարյուր վաթսունութ կինոսարքավորումներ:
Հայաստանի Հանրապետության՝ ամենաբարձր լեռնագագաթներն են Արագածը՝ չորս հազար իննսուն մ, Կապուտջուղը՝ երեք հազար իննը հարյուր վեց մ, Մեծ Իշխանասարը՝ երեք հազար հինգ հարյուր քառասունիննը մ, Վարդենիսը՝ երեք հազար հինգ հարյուր քսաներեք մ:
Հայաստանի Հանրապետության ամենաերկար գետերն են Ախուրյանը, որի երկարությունը հարյուր ութսունվեց կմ է, Աղստևը՝ հարյուր երեսուներեք կմ:

107.Ընդգծել 3 կոտորակային թվական:
ա.մասնական, երկու երրորդ, տասներորդական, մեկ երկրորդ, չորս հինգերորդ, սակավաթիվ:
բ. մեկ երրորդ, հարյուրապատիկ, երկու ամբողջ վեց տասնորդական, ամբողջական, երկու յոթերորդ, հնգանիստ:
գ. երկրորդային, մեկ քառորդ, վեցական, հինգ վեցերորդ, կոտորակ, երեք ամբողջ տասնյոթ հարյուրերորդական:

  1. 108.Հետևյալ բառակապակցություններից կազմիր գոյականներ:
  2. Տասն օր- տասնօրյակ
  3. հինգ տարի-Հինգամյա
  4. մեկ ամիս- մեկամսյակ
  5. ութ ոտք ունեցող- ութոտնուկ
  6. հարյուր տարի- հարյուրամյա
  7. ութ հոգուց բաղկացած- ուհոգանոց
  8. հազար տարի- հազարամյակ
  9. չորս հոգուց բաղկացած- քառյակ
  10. երեք ամիս- եռամսյա
  11. երեք հոգուց բաղկացած- եռյակ
  12. երեք ոտք ունեցող- եռոտանի
  13. 109.Ընդգծիր 3 դասական թվական:
  14. ա. քսանմեկերորդ, մեկ չորրորդ, հազարավոր, երեսուներկուերորդ, առաջին, տասնմեկ:
  15. բ. հնգյակ, հինգերորդ, երրորդական, մեկ հարյուրերորդ, ութերորդ, չորրորդ:
  16. գ. երեք քառորդ, տասնիններորդ, երկրորդական, հիսունհինգերորդ, երկրորդ, երրորդություն:
  17. 110.Ընդգծիր յուրաքանչյուր շարքում 5 թվական:
  18. ա. քառապատիկ, զրո, վաթսունմեկերորդ, եռակի, տասներկու-տասներկու, յոթական, ութնյակ, չորսբոլորը, երկու հինգերորդ:
  19. բ. թվային, տրիլիոն, երկակի, հինգ-հինգ, մեկմեկու, երեսունհինգ, երեք յոթերորդ, չորրորդ, տասնավոր
  20. գ. վաթսուն, տասնմեկերորդ, հնգամյա, հարյուր-հարյուր, հնգանիստ, եռագույն, չորս քառորդ, հազար:
  21. 111..Ընդգծիր 3 քանակական թվական;
  22. ա. երրորդություն, թվական, հարյուր մեկ, քառասուն, եռապատիկ, միլիոն:
  23. բ. քանակական, հինգ հարյուր, յոթնապատիկ, երկու հարյուր, տասը, յոթերորդ:
  24. գ. տասնինը, քառյակ, մեկական, ութսուն, եռանիստ, հազար երկու հարյուր, միավոր:

Հայոց լեզու․ Գործնական քերականություն

102.Կազմիր բայեր տրված գոյականներից:
Գիշեր- գիշերել
պատիժ- պատժել, պատժվել
վեճ- վիճել
շղթա- շղթաել
հաշիվ- հաշվել
դեզ-դիզել
կոճակ-կոճկել
հույս- հուսադրել
սղոց- սղոցել
վճիռ- վճռել
տոն- տոնել
փունջ- փնջել
կարոտ- կարոտել
վկա- վկաել
կազմ- կազմել
կերակուր- կերակրել
պատվեր- պատվիրել
հունձ- հունձել
սոսինձ- սոսնձել
շող- շողալ
որոտ-որոտալ
մեխ- մեխել
քրքիջ- քրքջել
մաղ- մաղալ
ավել- ավլել
գին- գնել
նվեր- նվիրել

103.Գտիր առաջին շարքի բայերի հոմանիշները երկրորդ շարքում:
ա. հիանալ, ապաքինվել, դալկանալ, պարծենալ, չքանալ, ընկղմվել, ոգևորել:
բ.  գոտեպնդել, անհայտանալ, սուզվել, զմայլվել, հպարտանալ, գունատվել, առողջանալ:

ա. ննջել, կողոպտել, հանդգնել, մտածել, ենթարկվել, վրնջալ, մարտնչել;
բ.  համարձակվել, պայքարել, հնազանդվել, խորհել, խրխնջալ, թալանել, նիրհել:

104.Որոշիր տրված բայերի դեմքը, թիվը, ժամանակը:

Բոցկլտում է- երրորդ դեմք, եզակի թիվ, ներկա ժամանակ
բացատրել ենք
պիտի մասնակցեմ

կսովորենք
ենթադրում էի
ծանոթացել էիր
սայթաքեցիր
մրցելու են
նորոգում ենք
խաղացել են
խոստացան
սերտում ես
աջակցել են
կհեռագրեն,
շնորհավորում էին
հաշտվելու են
թաքցրել էին

Հայոց լեզու․ Գործնական քերականություն

96.Տրված գոյականները ածանցների օգնությամբ դարձրու ածականներ:
Աղմուկ- աղմկոտ
պատկեր- պատկերային
հմայք- հմայիչ
յուղ- յուղոտ
գիշեր- գիշերային
ցավ- ցավոտ
ձև- ձևական
գովք- գովելի
շող- շողուն
հույզ- հուզիչ, հուզական
վաստակ- վաստակավոր
հրապույր- հրապուրիչ
ժպիտ- ժպտուն
գույն- գունեղ
97. Առաջին և երկրորդ շարքերի համապատասխան արմատներով կազմիր 6 բարդ ածական:
ա. հաստ, թանկ, խիստ, սաղարթ, առատ, հորդ
բ.  պահանջ, խիտ, ձեռն, գին, բուն, առատ:
հորդառատ
սաղարթախիտ
թանկագին
հաստաբուն
խստապահանջ
առատաձեռն

ա. աստղ, փուշ, շեկ, քաղցր, արագ, գիրկ
բ.  համ, հեր, վազք, տերև, զարդ, բաց:
աստղազարդ
արագավազ
շիկահեր
քաղցրահամ
փշատերև
գրկաբաց

98. Առաջին շարքի ածականների հականիշները գտիր երկրորդ շարքում:
ա. երկչոտ, խոր, հարազատ, զուլալ, շնորհալի, ցնծուն, միամիտ
բ.  օտար, ծանծաղ, աներկյուղ, ապաշնորհ, խորամանկ, պղտոր, տրտում:
Երկչոտ- աներկյուղ
հարազատ-օտար
զուլալ-պղտոր
միամիտ-խորամանկ
շնորհալի-ապաշնորհ
խոր-ծանծաղ
ցնծուն-տրտում

99.Բառախմբում առանձնացրու հոմանիշ ածականների 5 եռյակ:

Հռչակավոր, աժդահա, դաժան, պարծենկոտ, հզոր, անողոք, մեծամիտ, վիթխարի, զորեղ, անվանի, անգութ, նշանավոր, գոռոզ, հուժկու, հսկա:
Հռչակավոր, նշանավոր, անվանի
Աժդահա, վիթխարի, հսկա
դաժան, անողոք, անգութ
պարծենկոտ, մեծամիտ, գոռոզ
Հզոր, հուժկու, զորեղ

Հայոց լեզու. Գործնական քերականություն

93.Յուրաքանչյուր շարքից վերցրու մեկական գոյական և կազմիր վեց բարդ գոյական:

ա. գիր, քաղաք, ծով, որս, լեռ, զարկ:
բ.  նկար, շղթա, սեղան, երակ, պետ, գող:

ա. մայր, պատկեր, ավազակախումբ, ճակատ, գինի, պար:
բ.  սրահ, մարտ, գործ, խումբ, պետ, տուն:

94. Առաջին շարքի գոյականներից և երկրորդ շարքի վերջածանցներից հնարավոր բոլոր տարբերակներով կազմիր ածանցավոր գոյականներ:
ա. արհեստ, խմոր, թագ, գազան, հավաք, հեծանիվ, որս, զինվոր, դատ, ճանապարհ, բառ, ներկ, առևտուր, երշիկ, խորհուրդ:
բ.  -անոց, -ական, -արար,- որդ, -ավոր, -արան, -եղեն:
Արհեստանոց, արհեստավոր
Խմորեղեն,
Թագավոր
Գազանանոց
հավաքնորդ
հեծանիվորդ
որսորդ
զինվորական
դատարար, դատական
ճանապարհորդ
բառարան
ներկարար
առևտրական
երշիկեղեն
խորհրդարան

95.Տրված գոյականների հոլովված ձևերը դարձրու ուղիղ:
Երկնքի- երկինք
ծերունու- ծերունի
տան- տուն
քրոջ- քույր
տարվա- տարի
առվի- առու
մարդո- մարդ
խմբում- խումբ
սրտից- սիրտ
մոր- մայր
ծաղկով- ծաղիկ
փշատենու- փշատենի
գարնան- գարուն
կավճով- կավիճ
վշտից- վիշտ
մանկության- մանկություն
պատվով- պատիվ
տիրոջ- տեր
շարժման- շարժում
ամուսնուն- ամուսին
թփի- թուփ
արյան- արյուն
հաշվից- հաշիվ
աշնան- աշուն
անկյան- անկյուն
կնոջից- կին
քեռու- քեռի
որդու- որդի
ձյան- ձյուն
ձկան- ձուկ
գրկից-գիրկ
աղավնու-աղավնի
գրքում-գիրք
շան-շուն
Օրինակ՝ երկնքի-երկինք, ծերունու-ծերունի:

Հայոց Լեզու․ Գործնական աշխատանք

87.Կապակցության իմաստն արտահայտիր ածականով.
ճահիճներով պատված-ճահճապատ
մանրէներ ծնող-մանրեածին
միայնակ ապրող- մենակյաց
մեգով պատված- միգապատ
անուշ բուրող- անուշաբույր
թախծոտ դեմքով- թախծադեմ
միրգ տվող- մրգատու
նոր տնկած- նորատունք
շահույթ բերող- շահութաբեր
շեկ մազերով- շեկահեր
շատ շնորհներ ունեցող- շնորհալի
ոսկուց ձուլված- ոսկեձուլ

88. Առանձնացրու անձնանիշ և իրանիշ  գոյականները:
Գունդ- իրանիշ
գնդապետ- անձնանիշ
գնդացիր-իրանիշ
Եգիպտոս- իրանիշ
եգիպտացի- անձնանիշ
եգիպտացորեն- իրանիշ
թիզ- անձնանիշ
թզուկ- անձնանիշ
ձիակառք- իրանիշ
կառապան- անձնանիշ
վաճառատուն- իրանիշ
վաճառական- անձնանիշ
ուղեվարձ- իրանիշ
ուղևոր- անձնանիշ
վերելք- իրանիշ
վիրաբույժ- անձնանիշ
հնդկացի-անձնանիշ
հնդկացորեն- իրանիշ
հայ- անձնանիշ
Հայաստան- իրանիշ
դերբայ- իրանիշ
դերասան- անձնանիշ
հացաբույս- իրանիշ
հացթուխ- անձանիշ
խոհարար- անձնանիշ
խոհանոց- իրանիշ
լրագիր- իրանիշ
լրտես- անձնանիշ
հետախույզ-անձնանիշ
հետևանք- իրանիշ

89. Առանձնացրու թանձրացական և վերացական գոյականները:
Երամ- թանձրացական
հույս- վերացական
կասկած- վերացական
պատիվ- վերացական
վերարկու- թանձրացական
ճաշակ- վերացական
ճաշ- թանձրացական
կարոտ- վերացական
ծխախոտ- թանձրացական
գութ- վերացական
նախանձ- վերացական
երաժիշտ- թանձրացական
բնավորություն- վերացական
քար- թանձրացական
արձագանք- վերացական
ծառ- թանձրացական
հուշ- վերացական
հուշարձան- թանձրացական
վախ- վերացական
նկար- թանձրացական
բողոք- վերացական
դասագիրք-թանձրացական։

90.Որտեղ անհրաժեշտ է, գրիր մեծատառով:

Անդրկովկաս,
ՈՒկրաինայի Հանրապետություն, Վանա լիճ, Գերմանիայի Դաշնություն, խաղաղ օվկիանոս, Միջերկրական ծով, Կովկասյան լեռնաշղթա, Ատլանտյան օվկիանոս, Բալթիկ ծով, Գեղամա լեռներ, մայրաքաղաք Երևան, Մռյուծ Մհեր, Սասունցի Դավիթ, Անբան Հուռի, Պարզ լիճ, Կոտայքի մարզ, Արփա գետ, Պարույր Սևակ:

91.Ածանցների օգնությամբ հասարակ գոյականները դարձրու անձնանուններ:
Լույս- Լուսինե
լեռ- Լեռնիկ
գառ- Գառնիկ
թագ- Թագուհի
նազ- Նազենի
վարս- Վարսինե
վարդ- վարդան
ցող- Ցողիկ
արծիվ,
սաթ- Սաթենիկ
խաչ- Խաչատուր
Օրինակ՝ լեռ-Լեռնիկ, Լեռնուհի:

92.Առաջին շարքի գոյականների հոմանիշները գտիր երկրորդ շարքում և գրիր կողք կողքի:
ա. սարսափ, ավարտ, գրոհ, տանջանք, ծիծաղ, որոշում:
բ.  հարձակում, տառապանք, քրքիջ, ահ, վճիռ, վերջ:
Սարսափ- ահ
Ավարտ- վերջ
Գրոհ- հարձակում
Տանջանք- տառապանք
Ծիծաղ- քրքիջ
Որոշում- վճիռ

ա. հոտ, բողոք, հռչակ, ցավ, վախ, զայրույթ:
բ.   համբավ, կսկիծցասում, գանգատ, բույր, երկյուղ:
Հոտ- բույր
Բողոք- գանգատ
Հռչակ- համբավ
ցավ- կսկիծցասում
Վախ- երկյուղ

Հայոց լեզու․ Գործնական աշխատանք

84.Յուրաքանչյուր բառաշարքում ընդգծել 5 պարզ ածական.
ա. կլոր, ալեկոծ, կույր, աղվես, աներ, մերկ, անգործ, կարճլիկ, կաղ, տկլոր
բ. համերաշխ, բոբիկ, քաջ, անայլայլ, անուրջ, հզոր, երկար, կարճ, անարգ, անվախ
գ. սև, գաթա, խրոխտ, բոլոր, նեղ, հաստ, դաշտ, նոսր, կորովի, ճահճապատ
դ. զվարթ, գավաթ, գմբեթ, արագ, դրոշ, մեղմ, լուրջ, ծանր, ուժեղ, դիտմամբ

85.Յուրաքանչյուր բառաշարքում ընդգծել 5 բարդ ածական.
ա. քարաշեն, սկզբնապես, լիտրանոց, բրոնզաձույլ, ձյունաթույր, հանդարտ, մեծամեծ, թափուր, քաջարի, ճերմակ
բ. խուճուճ, ալեզարդ, հեռաձիգ, հավասար, կապտականաչ, ձվաձև, կիսախուփ, դժբախտ, երիտասարդական
գ. սրճագույն, շեղակի, դանդաղաշարժ, երկթերթ, առհավետ, սրաքիթ, համընթաց, ստահակ, հավերժ, պատրաստ:

86 Յուրաքանչյուր բառաշարքում ընդգծել 5 ածանցավոր ածական.
ա. թավշյա, քնքուշ, աշակերտական, դժվար, տգեղ, ողորկ, դիպուկ, շքեղ, քաղցր, օտար
բ. ահագին, նիհար, ամենամեծ, վստահ, դժգոհ, հարմար, հարադիր, բարի, գեղեցիկ, լիուլի
գ. դեղին, մթին, պակաս, լավագույն, դժբախտ, կապույտ, անվախ, կոպիտ, դարավոր, վարար
դ. ամենախիզախ, վարարուն, ուրախ, նազելի, ծարավ, հզորագույն, պղտոր, վճիտ, գունատ, գիտակից

Հայոց լեզու․ Գործնական աշխատանք


75.Գրել տրված բառերի նույնարմատ հականիշները:
Կուշտ- անկուշտ
անխռով- խռովկան
երերուն- աներեր
երջանիկ- ապերջանիկ
ուժեղ- անուղեղ
տարակուսելի- անտարակույս
կախյալ- անկախ
աղմկոտ- անաղմուկ
արատավոր- անարատ
զարդարուն- անզարդ
բարձրաձայն- անձայն
քաղցրահամ- անհամ
ընչատեր- ընչազուրկ
շնորհալի- անշնորհ
երախտագետ- ապերախտ
գիտուն- անգետ

76.Բառաշարքում առանձնացնել հոմանիշ բառերի վեց զույգ:
ա) Գոտեմարտիկ, բերկրանք, կողով, ատելություն, ուժ, երաշխիք, հրճվանք, ըմբիշ, զորություն, հակակրանք, զամբյուղ, գրավական:
Գոտեմարտիկ- ըմբիշ
Բերկրանք- հրճվանք
Կողով-զամբյուղ
Ատելություն- հակակրանք
ուժ-զորություն
Երաշխիք- գրավական

բ) Արահետ, թագավոր, անուրջ, հարգանք, դրախտ, երեկո, գահակալ, մթնշաղ, երազանք, կածան, եդեմ, ակնածանք:
Արահետ-կածան
Թագավոր-գահակալ
Անուրջ-երազանք
հարգանք-ակնածանք
Դրախտ-եդեմ
Մթնշաղ- երեկո
գ) Ագահ, ապերախտ, երկչոտ, դյութական, խարտյաշ, արդարացի, անկուշտ, կախարդական,  երախտամոռ, շիտակ, անհամարձակ, ոսկեգույն:
Ագահ- անկուշտ
ապերախտ- երախտամոռ
երկչոտ-անհամարձակ
դյութական- կախարդական
խարտյաշ- ոսկեգույն
արդարացի- շիտակ
դ) Բերկրանք, կարեկցանք, դեզ, խանդավառություն, իրիկնամուտ, պատնեշ,  խինդ,  կույտ, պարիսպ, խիղճ,  եռանդ, վերջալույս:

ե) Ծածուկ, համեստ, կայուն,  հիասքանչ, անմիտ, գաղտնի, խոժոռ, ամուր,  խոնարհ, ապուշ, զմայլելի, մռայլ:

77.Կազմել տրված ածականների բաղդատական և գերադրական աստիճանները:
Խոշոր- ավելի խոշոր, ամենախոշոր
բարձր- ավելի բարձր, ամենաբարձր
նոր- ավելի նոր, ամենանոր
ազնիվ- ավելի ազնիվ, ամենազնիվ
գեղեցիկ- ավելի գեղեցիկ, ամենագեղեցիկ
հին- ավելի հին, ամենահին
քաջ- ավելի քաջ, ամենաքաջ
խոր- ավելի խոր, ամենախոր
ուժեղ- ավելի ուժեղ, ամենաուժեղ
խելացի- ավելի խելացի, ամենախելացի

78. Բառաշարքում ընդգծել գերադրական աստիճանով ածականները:
Միագույն, խստագույն, ամենախոշոր, մանուշակագույն, ամենաթույլ, փոքրագույն, բոցագույն, ամենափրկիչ, ամենալավ, մշուշագույն,  ամենազգացկարևորագույն, հզորագույն, արևագույն, բարձրագույն, ամենանուրբ, դժվարագույն: