Բոբիկ անունով շան խնամակալ Մանուշակը, պարզվում է, սեբաստացի Անուշ Սողոմոնյանի քույրն է․ ես չգիտեի․․․ Կրթահամալիրի Արևելյան դպրոց պարտեզի խորհրդանիշը դարձած Բոբիկը դժվար շրջան է ունեցել, և կեցցե Մանուշակը, որ հաջող առաջ է տարել բուժումը․ խնամված, ապաքինված, բարի, վստահելի Բոբիկը նորից բոլորինն է։ Մանուշի հետ մեր զրույցին միացավ Արմինե Թոփչյանը․ նկարում մենք երեքով ենք․․․ Ու զրույցը կարևոր, Քոլեջի խորհրդանիշ Դանի, Հյուսիս-գեղարվեստի Ատի շների խնամքի-վիճակի մասին էր, Մանուշի պատրաստակամության՝ սեբաստացի սովորողներին-ուսուցիչներին խնամակալի հմտություններ փոխանցելու․․․ Իհարկե։

Խաղողի և գինու դպրոց ես մտա շինարարությունից տեսքի եկող քոլեջի նոր կացարանից, նորամուտի պատրաստվող սեղանատնից, աքսեսուարների հարմարավետ արհեստանոցից անցումով․․․ Ավարտուն տեսք ստացած մառան-լաբորատորիայով Քոլեջ-հյուրընկալը պատրաստ է փետրվարի 12-ին «Գինու բաժակի շուրջ» սեբաստացի կրթական համայնքի նախաձեռնող խմբերի հետ զրույցների շարքին․․․ Արտակ Ռշտունու, խաղողի և գինու դպրոցի կայացման հետ գինեգործի մասնագիտություն ձեռք բերած Մարիաննա Գևորգյանի, ավագ դպրոցի գինեգործության-խաղողագործության ընտրությամբ խմբի տասնյակի չափ տղաների հետ մեր զրույցը գինու արտադրամասում, հենց ուղիղ եթերի արժանի էր։ Եթե բաց եք թողել, եթե կրկնեմ, նույնը կասեմ․ այս տարիների գլխավոր ձեռքբերումը աշխատանքային այս վիճակն է․․․ 800 քառակուսի մետրանոց նկուղը, տեսեք, ի՜նչ կենդանի է, գործող, զարգացումների մեջ․․․ Գլխավորը, որ ներկայացրեց խաղողի և գինու դպրոցի ղեկավարը մեր, Ավագ դպրոցի ու քոլեջի սովորողների հետ խաղողի նոր այգիներ հիմնելու հաստատակամությունն է, աշխատանքների-գործողությունների, գործիքների, աշխատողների պատրաստ լինելը․․․ Ինձ ուրախացրեց խաղողի և գինու դպրոցի՝ օրացույցով գործելու պատրաստությունը․․․ Մենք խոսում ենք մասնագետի պատրաստության կարգապահ ու ստեղծական ճանապարհի՝ արտադրությամբ ուսուցման մասին, և սովորող-ուսանող տղաների աչքերը որքա՜ն խոսուն էին։

Ինչպես Մարիամ անխոնջ երաժիշտ-ծիսարարն ասաց արդեն հրաժեշտին.
– Տիարին մեր ծեսով ընդառաջ եկանք․․․
Հարավային դպրոցում կարդում ենք Տերյան մի խմբի հետ, մյուս խմբի հետ պատրաստվում ենք Տեառնընդառաջին, երրորդ խումբը պարսկահայ ծնողի առաջնորդությամբ իր երկրորդ դասարանցի Նարեկ Աբադի և դասընկերների համար խոհանոցը վերածել էր արտադրությամբ ուսուցման լաբորատորիայի․․․ Բոլորով հաստատեցինք՝ Թավրիզի թանապուրը մինչ բաժակ-ափսեների տակը ճաշակելով․․․

Ընթերցում ենք Տերյան, Թումանյան, Չարենց․․․ Ստուգատես-ուսումնական պարապմունքներ են ընթերցանության փետրվար-մարտին․․․ Այսպիսին է օրացույցով հաստատված-մշակված-փոխանցված հեղինակային կազմակերպումը, քանի՜ տարի, սկսվում է ամեն տարի Տերյանի ծնունդով, անցնում Թումանյանի փետրվար ու չի ավարտվում․․․ Մեզ միանում են ընտանիքները, մենք կարդալու այս վիճակը փոխանցում ենք ֆիզիկական միջավայրում, քայլքով թափառումներով քաղաքով մեկ, հասցնում ենք յուրաքանչյուրին շնորհիվ մեր մեդիայի․․․ Եվ ամեն օրը յուրաքանչյուր սովորողի համար սկսվում է դասարանում-սրահում իր, ուսուցչի համար կարդացվող Տերյան-Թումանյան-Չարենցով։

խնամակալ- Խնամք տանող՝ խնամող անձ:
պատրաստակամություն- Պատրաստակամ լինելը, որևէ բան անելու հոժարամտություն՝ պատրաստություն:

https://ashotbleyan.mskh.am/archives/88707

Այս անգամ ձեզ կպատմեմ Գյումրի կատարած մեր ճամփորդության մասին: Ճանապարհին կանգ առանք Արուճ գյուղում հանդիպեցինք այնտեղի միջնակարգ դպրոցի սովորողների հետ: Քանի որ այդ օրը հայ մեծանուն բանաստեղծ Հ.Թումանյանի ծննդյան օրն էր, միասին ընթերցեցինք նրա սեղծագործություններից: Այնուհետև շարունակեցինք ճանապարհը դեպի գյումրի:
Գյումրին հայաստանի երկրորդ քաղաքն է, գտնվում է հյուսիսարևմտյան մասում՝ Շիրակի մարզում, Ախուրյան գետի ձախ ափին, Երևանից 126 կմ հեռավորության վրա։ Նախքան Գյումրի կոչվելը, քաղաքն ունեցել է հեևյալ անվանումները՝ Կումայրի, Գյումրի, Ալեքսանդրապոլ, Լենինական:
Մեր եռօրյա այցի ընթացքում եղանք Գյումրու տարբեր եկեղեցիներում, վանքերում, բերդերում՝

Շրջեցինք Վարպետանց փողոցով այցելեցինք Ղազարոս Աղայանի տուն թանգարան՝

Անցավ շատ հետաքրքիր: Ահա իմ ֆոտոշարքը՝

1.Ստեղծագործական աշխատանքի թեմաներ՝

1.Մարդուն ըստ իր արարքի են ճանաչում․․․

2.Իր աչքի գերանը չի տեսնում, ուրիշի աչքի շյուղն է տեսնում․․․

3.Մարդկությանն անհրաժեշտ է ժամանակի մեքենա․․․

4.Միշտ էլ հաղթում է ճշմարիտը․․․
Լինում է չի լինում մի տղա է լինում նա սովորում էր հինգերորդ դասարանում նա միշտ ստում էր բոլորին և հասնում իր ուզածին: Մի անգամ նա բարձր գնահատական ստանալու համար ստեց իր ուսուցչին: Նա իր դասարանի ամենախելացի աշակերտի տետրը վերցրեց և ներկայացրեց որպես իր տետր և տնային աշխատանք և իր ստի պատճառով այդ գերազանցիկ աշակերտը ստացավ ցածր գնահատական, իս նա բարձր: Անցան շաբաթներ ուսուցիչը հասկացավ, որ դա այդ տղայի տետրը չե և բարկացավ նրա վրա, իսկ գերազանցիկ տղան ստացավ բարձր գնահատական:

5.Ա՜ռ քո թևերին, տա՜ր ինձ, ժամանակ․․․

2.Գործնական աշխատանք․

1.Կետերը փոխարինի՛ր փակագծում տրված բառերից մեկով:

Նրա ստեղծած զարդանկար հնագույն արվեստն է հիշեցնում: (Նկարազարդ,զարդանկար)

Ծննդյան օրը փոքրիկին Նկարազարդ մի գիրք նվիրեցին: (Նկարազարդ, զարդանկար)

Հագին նախշազարդ  կտորից սովորական զգեստ էր, որ նրան շատ էր սազում: (Զարդանախշ, նախշազարդ)

Տաճարին զարդանախշ արտացոլված է մեր երկրի բնությունը: (Զարդանախշ,նախշազարդ)

Նրա գրամեքնան ամբողջ ցերեկը չխկչխկում էր: (Մեքենագիր, գրամեքենա)

Ինձ մեքենագիր էջեր տվեց ու խնդրեց, որ անպայման կարդամ: (Մեքենագիր,գրամեքենա)

2. Փակագծերում տրված բառերից մեկն ընտրի՛ր ու պահանջվող ձևով գրի՛ր հարցում արտահայտող բառի փոխարեն:

Զարդասեղանին սանրեր էին դրված: (Սանր, սանրել)

Թե մազերը սանրեր ու լվացվեր, կտեսնեիք, որ սիրուն երեխա է: (Սանր, սանրել)

Նվերը մի գեղեցիկ սանր էր: (Սանր, սանրել)

Նա մի շատ բարի կախարդ էր: (Կախարդել, կախարդ)

Եթե իրոք կախարդեր, մուկ կդառնայիր: (Կախարդել, կախարդ)

Եկողն ամենաչար կախարդն էր: (Կախարդել, կախարդ)

Հավաքվեցին չար ու բարի կախարդները: (Կախարդել, կախարդ)

Պատին մի աղջկա նկար էր կախված: (Նկարել, նկար)

Սիրով որ նկարեր, նկարը սիրուն կստացվեր: (Նկարել, նկար)։

296.               Ա շարքի ածանցներից յուրաքանչյուրը բոյոր hնարավոր ձևերով բաղադրի´ր (բաղադրյալ բառեր կազմիր) Բ շարքի բառերի հետ:

Ա. Անդր, հակ, արտ, նախ, ներ, uտոր, վեր,
Անդրա վարտիք, վերագրել, նկարներ, վարտիքներ, ստորգետնյա, հակաճառել

Բ. Դառնալ, նկարել, ճաոել, ճաշ, վարտիք, գործել, գրել:

303.               Նախադասությունները լրացրո´ւ. գրածդ բայը (բայերը) ընդգծի´ր և եղածների հետ համեմատի´ր:

Վազող ձկները խոտերի մեջ կհանգստանային:

Սպիտակ ճագարները գազար ու կաղամբ կուտեին:

Սև դռները կանաչ ու կարմիր կներկեինք:

Կառամելի մածունը գունավոր կլիներ:

306. Տրված բառերը հոմանիշ դարձվածքների փոխարեն գրի´ր և համեմատի´ր. տեքստին այդ բառե՞րն են հարմար, թե՞ դարձվածքները:

Ծաղիկը գնում է, ի՞նչ է տեսնում. այգու մեջ մի զմրուխտ պալատ, պալատի մեջ ոսկի դագաղ, դագաղի մեջ մի ջահել, գեղեցիկ երիտասարդ, որը ոչ քնած է, ոչ մեռած, շունչը վրեն հազիվ տրփում է: Տեսնում է թե չէ, սիրտը փուլ է գալիս. էլ չի դիմանում, լաց է լինում ու կռանում է, համբուրում: Արտասուքի  կաթիլներն ընկնում են երիտասարդի երեսին, երիտասարդը հանկարծ բաց է անում աչքերն ու վեր է կենում, կանգնում, ինչպես էն դրախտում բուսած սոսիներից մեկը:
Դու մի´ ասիլ հենց ինքը Արին-Արմանելին է, որ կա:

—      Ո՞վ ես դու, սիրո՛ւն աղջիկ,- հարցնում է Արին-Արմանե- լին,- և ինչպե՞ս ընկար էս աշխարհը:

Ու Ծաղիկր կանգնում պատմում է իր գւխին եկածը, թե ինչպես ինքը գերի էր Սպիտակ դևին, որ այժմ էլ ետևիցն է ընկել ու հալածում է իրեն:

Շնչում է, հուզվում է, լալիս է, աթնանում է,  բարձրա­նում է, կատարվածը, պարզվում է, հետապնդում Է:

Ծաղիկը գնում է, ի՞նչ է տեսնում. այգու մեջ մի զմրուխտ պալատ, պալատի մեջ ոսկի դագաղ, դագաղի մեջ մի ջահել, գեղեցիկ երիտասարդ, որը ոչ քնած է, ոչ մեռած, հազիվ շնչում է: Տեսնում է թե չէ, հուզվում է. էլ չի դիմանում, լալիս է ու կռանում է, համբուրում: Արտասուքի  կաթիլներն ընկնում են երիտասարդի երեսին, երիտասարդը հանկարծ արթնանում է ուբարձրանում է, , ինչպես էն դրախտում բուսած սոսիներից մեկը:
Պարզվում է հենց ինքը Արին-Արմանելին է, որ կա:

—      Ո՞վ ես դու, սիրո՛ւն աղջիկ,- հարցնում է Արին-Արմանե- լին,- և ինչպե՞ս ընկար էս աշխարհը:

Ու Ծաղիկը կանգնում պատմում է իր գւխին եկածը, թե ինչպես ինքը գերի էր Սպիտակ դևին, որ այժմ էլ հետապնդում է իրեն:

Դասարանական 2

1.Ի՞նչ է էլեկտրական պարպումը:1
Երկու տարանուն լիցքերով լիցքավորված մարմինները մոտեցնելիս առաջանում է կայծ, և ճայթուն է լսվում: Այդ երևույթն անվանում են պարպրում:

2. Ի՞նչ է կայծակը:
   Կայծակը էլեկտրական պարպում է:
3. Ինչի՞ շնորհիվ են էլեկտրականանում ամպերը:
   
4. Ինչո՞ւ է կայծակին միշտ ուղեկցում որոտ:
5. Ի՞նչ կառուցվածք ունի շանթարգելը:
6. Ինչպե՞ս է շանթարգելը շինությունները պաշտպանում կայծակի
   հարվածից:
7. Թվարկե՛ք կայծակից պաշտպանվելու
   կանոնները:

Դասարանական

1.Ինչպիսի՞ երեւույթ է մոմի այրվելը:
Ֆիզիկական երևույթ է:

2. Ինչպիսի՞ երեւույթ է մոմի այրման ընթացքում
   լույսի տարածվելը:
   Քիմիական:
3. Էլեկտրական հոսանքի ազդեցությամբ ջուրը տրոհվում ջրածնի եւ թթվածնի։ Ի՞նչ քիմիական ռեակցիա է տեղի ունենում։
   Այդ ճամանակ տեղի է ունենում քայքայման ռեակցան:

4.Որքա՞ն ժամանակում ինքնաթիռը կթռչի Երեւանից Մոսկվա , եթե այդ քաղաքների միջեւ օդուղու երկարությունը 4900կմ է, իսկ ինքնաթիռի արագությունը` 700կմ/ժ:
4900: 700= 7.5

5.. Ո՞րն է բնության մեջ հանդիպող ամենացածր ջերմաստիճանը:

• * * *
  Քո աչքերի դեմ իմ աչքերը՝ կույր,
  Կա քո հոգու մեջ անթափանց մի մութ,
  Քո մութ հայացքում կա մի քնքուշ սուտ՝
  Քեզ միշտ թաքցնող մի նուրբ վարագույր…
  Փակ են քո սրտի հեռուներն իմ դեմ,
  Հավետ քեզ կապված՝ քեզ օտար եմ ես.
  Երբ խենթ խնդությամբ փայփայում եմ քեզ՝
  Ե՛վ սիրում եմ քեզ, և՛ քեզ չըգիտեմ։
  Փակ են քո սրտի հեռուներն իմ դեմ,
  Քո աչքերի դեմ իմ աչքերը՝ կույր.
  Քո հոգու վըրա կա մի վարագույր,—
  Ո՞վ ես դու, ո՞վ ես,— բնավ չըգիտեմ…
  1904-1905

Կարդա՛ Հ. Թումանյանի 《Խելոքն ու հիմարը》հեքիաթը, այնուհետև ընդարձակիր այն՝ քանակական, դասական, բաշխական, կոտորակային թվականներ ավելացնելով։

Երկու ախպեր են լինում․ մինը՝ խելոք, մյուսը` հիմար։ Խելոք ախպերը միշտ բանեցնում ու չարչարում է հիմարին։ Էնքան չարչարում է, որ հիմարը հուսահատվում է, մի օր էլ կանգնում է, թե՝

— Ախպե՛ր, էլ չեմ ուզում քեզ հետ կենամ, բաժանվում եմ, իմ բաժինը տուր, գնամ ջոկ ապրեմ։

— Լա՛վ,- ասում է խելոքը,- էսօր էլ դու ապրանքը ջուրը տար, ես կերը տամ, երբ ջրից բերես, որ ապրանքը գոմը մտնի՝ ինձ, որը դուրսը մնա՝ քեզ։

Ժամանակն էլ լինում է ձմեռ։

Հիմարը համաձայնում է։ Ապրանքը ջուրն է տանում, ետ բերում։

Ձմեռվա ցուրտ օ՜ր, մրսած անասուններ․ հենց տաք գոմի դուռն են հասնում թե չէ՝ իրար ետևից ներս են թափում։ Դռանը մնում է մի հիվանդ քոսոտ մոզի՝ գերաններին քոր անելիս։ Էն է մնում հիմարին։

Էս հիմարը թոկը վիզն է կապում, իր մոզին տանում ծախելու։

— Ա՛ մոզի, արի, հե՜յ,- կանչելով գնում է։

Մի հին ավերակի մոտից անցնելիս էլ որ ձեն է տալի՝ ա՛ մոզի, արի, հե՜յ․․․, ավերակի արձագանքը կրկնում է․

— Հե՜յ․․․

Հիմարը կանգնում է։

— Ինձ հետ ես խոսում, հա՞․․․

Ավերակը ձայն է տալի․

֊ Հա՜․․․

— Մոզին ուզում ե՞ս։

— Ե՜ս․․․ [ 192 ] — Քանի՞ մանեթ կտաս։

— Տա՜ս․․․

—Հիմի կտա՞ս, թե՞ չէ։

— Չէ՜․․․

— Դե էգուց կգամ, որտեղից որ է՝ ճարի՜․․․

— Արի՜․․․

Հիմարը համաձայնում է ու մոզին ծախված համարելով՝ ավերակի դռանը կապում է, շվշվացնելով վերադառնում տուն։

Մյուս օրը առավոտը վաղ վեր է կենում, գնում փողերն առնելու։ Դու մի՛ ասիլ՝ գիշերը գայլերը մոզին կերել են։ Գնում է տեսնում՝ ոսկորները դեսուդեն ցրված ավերակի առջև։

— Հը՞,— ասում է,— մորթել ես, կերել, հա՜։

— Հա՜․․․

— Չաղ է՞ր, թե՞ չէ։

— Չէ՜։

Հիմարը էստեղ վախենում է, կարծում է՝ ավերակի մտքումը կա, որ իր փողը չտա։

— Էդ իմ բանը չի,— ասում է,— առել ես, պրծել, ես իմ փողի տերն եմ, բեր իմ փողը՝ տասը մանեթ դեղին ոսկի՜․․․

— Սկի՜․․․

Էս էլ որ լսում է հիմարը, բարկանում է, ձեռի փետը ետ է տանում, տուր թե կտաս ավերակի խարխուլ պատերին։ Մին, երկու զարկում է․ պատերից մի քանի քար են վեր ընկնում։ Դու մի ասիլ՝ հնուց էդ պատում գանձ է եղել պահած։ Քարերը որ վեր են ընկնում՝ ոսկին թափում է հանկարծ առաջը, լցվում։

— Ա՛յ էդպես․․․ բայց էսքանն ի՞նչ եմ անում, տասը մանեթ ես պարտ՝ իմ տասը մանեթը տուր, մնացածը քու փողն է, ընչի՞ս է պետք․․․

Մի ոսկի է վերցնում, գալի տուն։

— Հը՞, մոզիդ ծախեցի՞ր,— ծիծաղելով հարցնում է խելոք ախպերը։

— Ծախեցի։

— Ո՞ւմ վրա։ [ 193 ]— Ավերակի։

— Հետո՞, փող տվա՞վ։

— Իհարկե, տվավ։ Դեռ չէր ուզում տա, ամա ձեռիս փետովը որ մի քանի հասցրի, ինչ ուներ՝ առաջիս փռեց։ Իմ տասը մանեթը վեր կալա, մնացածն իրենն էր, հենց թողեցի էնպես փռված։

Ասում է ու ոսկին հանում, ցույց տալի։

— Էդ ո՞րտեղ է,— աչքերը չորս է անում խելոք ախպերը։

— Է՛հ, ցույց չեմ տալ, դու աչքածակ ես, էնքան կհավաքես, շալակս կտաս, որ մեջքս կկոտրի։

Խելոքը երդվում է, որ մենակ ինքը կշալակի, միայն թե տեղը ցույց տա։

— Բեր,— ասում է,— ձեռինդ էլ ինձ տուր, մնացածի տեղն էլ ցույց տուր, որ տեսնեմ ես՝ տկլոր ես, քեզ համար նոր շորեր առնեմ։

Հիմարը նոր շորերի անունը որ լսում է՝ ձեռինն էլ է տալի ախպորը, տանում է, մնացածի տեղն էլ ցույց տալի։ Խելոքը ոսկին հավաքում է, բերում տուն, հարստանում, բայց ախպոր համար նոր շորեր չի առնում։

Էս հիմարը ասում է, ասում է, որ տեսնում է՝ չի լինում, գնում է դատավորի մոտ գանգատ։

— Պարոն դատավոր,— ասում է,— ես մի մոզի ունեի, տարա ավերակի վրա ծախեցի․․․

— Հերի՛ք է, հերի՛ք,— ընդհատում է դատավորը,— էս հիմարը ո՞րտեղից եկավ, ո՜նց թե մոզին ավերակի վրա ծախեցի․․․— վրեն ծիծաղում է ու դուրս անում։

Գնում է, որիշներին գանգատվում, նրանք էլ են վրեն ծիծաղում։

Ու, ասում են, մինչև էսօր էլ խեղճ հիմարը կիսամերկ ման է գալի, պատահողին գանգատվում, բայց ոչ ոք չի հավատում, ամենքն էլ ծիծաղում են վրեն, ու խելոք ախպերն էլ ծիծաղում է ամենքի հետ։

Անցնում է երեք տարի, հիմար եղբայրը գնում է տուն ու հիշում, որ իր չորս բարձերից մեկի մեջ պահել է երեք ոսկի: Երեք ոսկուց առաջինը վերցնում ու գնում է շուկա, շուկայում տեսնում է մի խնձոր մոտենում է վաճառողին ու ասում, որ մեկ երկրորդ մասը տա: Առնում ու գնում է տուն: Եղբայրը հարցնում է.

— Էս խնձորը որտեղից:

Նա պատասխանում է, թե.

— Գնացի շուկա, դուրս եկավ, ասեցի մեկ երկրորդ մասը տան, վերցրի և եկա:

Խելացի եղբայրը վերցնում է և ուտում՝ խոստանալով, որ կգնի նոր կոշիկ: Հիմարը սպասում, սպասում է, անցնում է հինգ տարի, և այդպես էլ իր կոշիկները չի ստանում:

Վարժություն 1։ Դո՛ւրս գրել տեքստում եղած թվականները, դրանք  գրել բառերով և նշե՛լ տեսակները։ 
Զվարթնոց. Վաղարշապատի Ս. Գրիգոր. վաղ միջնադարի հայկական ճար-
տարապետության հուշարձան Արարատյան դաշտում՝ Էջմիածնից 3 կմ հարավ։
Ըստ հայ պատմիչների վկայության և պահպանված հունարեն արձանագրության՝
կառուցել է Ներսես Գ Իշխանցի (Շինող) հայոց կաթողիկոսը, և նրա գահակալու-
թյան տարիներից էլ՝ 641-661, արտածվում է Զվարթնոցի կառուցման ժամանակը։
Ըստ Մովսես Կաղանկատվացու՝ Զվարթնոցը օծվել է 652-ին։ Թ. Թորամանյանի
կարծիքով շինարարությունը սկսվել է 643-ին և հիմնականում ավարտվել 652-ին։
Զվարթնոցը կանգուն է եղել մինչև X դ. վերջը. ավերման պատճառի մասին մեզ
հայտնի պատմական աղբյուրները լռում են։ Ըստ պեղված նյութերի՝ նախքան
Զվարթնոցը այստեղ եղել են հնագույն և IV-V դդ. կառույցներ։ Տեղանքի ցածրիկ,
շրջանաձև բլրակը պարագծով շրջապատված է յոթաստիճան բազմանիստ հե-
նապատով (բացի հարավարևմտյան մասից, ուր պալատն է)՝ կազմելով սալահա-
տակ պատվանդան, որի կենտրոնում կառուցվել է տաճարը։ 1905-ին Թ. Թորա-
մանյանը ստեղծեց Զվարթնոցի գիտական վերակազմությունը։ Ըստ պահպանված
հատակաձևի և այդ վերակազմության՝ կառույցի ծավալատարածական հորին-
վածքի կորիզը քառակոնքն է, որը ցածում շրջապատված է երկհարկ պարարկյալ
սրահով (տրամագիծը՝ 35,75 մ), իսկ վերևում՝ կիպ պարփակված գլանային պա-
տով։ Կիսագմբեթ, հիմնական առանցքներով խաչաձև տեղադրված 4 կոնքերը
միմյանց են կապվում բարդ կտրվածքի, զանգվածեղ, վերևում կամարակապ մայր
մույթերով՝ գմբեթակիր քառակուսին, որից անցումը թմբուկի բոլորակին իրակա-
նացված է առագաստների միջոցով։ Կոնքերը, բացի արևելյանից, որը հոծ է և ամ-
փոփում է բեմը, իրենց ստորին մասում սյունակազմ են (6-ական սյուն, տրամա-
գիծը՝ 0,6 մ)։ Սյուներն ավարտվում են կողովաձև, խոյազարդ խոյակներով և
միմյանց կապվում կամարներով։
Ըստ «Հայկական սովետական հանրագիտարանի»

3- երեք, քանակական թ.
641- վեց հարյուր քառասունմեկ, քանակական
666- վեց հարյուր վաթսունվեց, քանակական
652-ին- վեց հարյուր հիսուներկու, քանակական
643-ին- վեց հարյուր քառասուներեք, քանակական
X- տասներորդ, դասական
IV- չորրորդ, դասական
V- հինգերորդ, դասական
1905- հազար ինը հարյուր հինգ, քանակական
4- չորս, քանակական
6-ական- վեցական, բաշխական:

Վարժություն 2։ Գրե՛լ բառերով։
9- ինը, 12- տասներկու, 99-իննսունինը, 50- հիսուն, 60-վաթսուն, 70-յոթանասուն, 80-ութսուն, 100-հարյուր, 1938- հազար ինը հարյուր երեսունութ, II-երկրորդ, III-երրորդ, IV-չորրորդ։

Վարժություն 3։ Ո՞ր շարքի բոլոր թվականներն են կազմությամբ պարզ
(արմատական):
1. տասնինը, երեսուն, ինը
2. քառասուն, մեկ, հազար
3. յոթ, միլիարդ, հարյուր
4. տասը, երկու, տասնմեկ
5. ինը, միլիարդ, քսանչորս
6. տասնութ, քսանութ, հարյուր
7. տասնմեկ, երեսուն, երեք
8. տասը, երկու, տասնմեկ